Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan iki devletli anlaşmayı destekliyor ve görüşmeleri sorguluyor – The New Indian Express
LEFKOŞA (Reuters) – Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, hareketsiz Kıbrıs’ı yeniden birleştirme amaçlı müzakereleri yeniden başlatma girişimi konusunda şüphe uyandırmış gibi göründü ve Pazar günü ileriye doğru sağlam bir federal formülden ziyade iki devletli bir anlaşma olduğunu söyledi.
Kıbrıs Türklerinin Kıbrıs’ta bölünmüş bir savaş için bağımsızlık ilanının 37. yıldönümü kutlamalarında konuşan Erdoğan, adada “iki ayrı halk ve devletin” varlığı göz önüne alındığında iki devletli bir çözümün müzakere edilmesi gerektiğini söyledi.
Kıbrıs Rumlarını ilerlemeyi durdurmakla suçlayan Erdoğan, “İki devletli çözüm, egemen eşitlik temelinde tartışılmalı ve müzakere edilmelidir.” Dedi.
Yunanistan ve Kıbrıs’ın münhasır ekonomik haklar talep ettiği sularda Türk petrol ve doğalgaz arama çalışmalarının “adil bir çözüme varılıncaya kadar” devam edeceğini söyledi.
Erdoğan, hem astlarından hem de Ankara destekli Kıbrıslı Türk lider Ersin Tatar’dan rakip Kıbrıslı Rumlar ile iki devletli bir anlaşma istemeye yönelik defalarca çağrılarını yineledi.
Bu yaklaşım, öngörülen anlaşmanın ayrı ayrı yönetilen iki bölgeyi kapsayıcı bir federal hükümet altında birleştireceğini öngören 1977 anlaşmasına aykırı oldu.
Bu temelde uzlaşmaya rağmen, iki taraf, Birleşmiş Milletler’in arabuluculuğunu yaptığı çok sayıda görüşmeye rağmen kapsamlı bir barış anlaşmasına varamadı.
Kıbrıs, 1974’te Yunanistan ile birlik taraftarlarının devrilmesi üzerine Türkiye’nin işgaliyle bölündü.
Yalnızca Türkiye, kuzeyde 35.000’den fazla asker barındıran ayrılıkçı bir Kıbrıs Türk devletini tanıyor.
Adanın Kıbrıs Rum kontrolündeki güneyinde bulunan adanın uluslararası alanda tanınan hükümeti, Erdoğan’ı BM liderliğindeki barış görüşmelerine geri dönme girişimlerini bozmakla suçladı.
BM Genel Sekreteri Antonio Guterres, iki tarafın yanı sıra Kıbrıs, Yunanistan, Türkiye ve İngiltere’nin “garantörleri” arasındaki müzakerelerin çıkmaza yol açtığı Temmuz 2017’de durdurma çağrısında bulunduğu müzakereleri yeniden başlatma olasılığını araştıracağını söyledi.
Guterres’in elçisi Jane Hall Lott, müzakerelere dönüş için durumu test etmek üzere bu ay Kıbrıs’a gelecek.
Erdoğan, kutlamaları engelleyen şiddetli rüzgâr ve yağmura rağmen hayalet kasaba Maraş’ta bir mil uzunluğundaki sahil şeridini de ziyaret ederek, geçen ay Türk ve Kıbrıslı Türk yetkililer tarafından açıldığında bölünmenin her iki tarafında tartışmalara yol açtı.
Maraş’ın Kıbrıs Rum nüfusu, Türk kuvvetleri 1974 işgali sırasında ilerlerken kaçtı.
O zamandan beri bölge Türk askeri kontrolü altında kaldı, kuşatıldı ve zamanı mahvetmeye bırakıldı.
Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi kararları, Maraş’ın herhangi bir kısmının, yani marasın, sakinleri dışında herhangi biri tarafından yeniden yerleştirilmesi girişimlerini “kabul edilemez” olarak değerlendiriyor.
Ayrıca bölgenin Birleşmiş Milletler yönetimine devredilmesini de talep ediyorlar.
Kıbrıs hükümeti yaptığı açıklamada, Türkiye’nin eylemlerinin, Ankara’nın uluslararası meşruiyete, Avrupa ilkelerine ve değerlerine ve Avrupa Birliği’ne olan taahhütlerine kesinlikle saygı duymadığını, BM kararlarını “hor gördüğünü” gösterdiğini söyledi.
Ancak Erdoğan’ın Maraş ziyareti, hiç kimsenin barış müzakerelerinde Türk tarafına hüküm veremeyeceği gözlemine hizmet edecek bir güç gösterisi olarak görüldü.
Bu arada, sahilin açılması, bunu barış çabalarına bir darbe ve özel işlerine açık bir müdahale girişimi olarak gören birçok sol görüşlü Kıbrıslı Türk’ü kızdırdı.
Yüzlerce Kıbrıslı Türk, Erdoğan’ın Maraş ziyaretini protesto etmek için sokaklara döküldü ve Türkiye’nin laik yaşam tarzlarını sabote etme girişimlerine karşı çıktı.
“Kıbrıs’ı Şimdi Birleştir” grubu, Türk cumhurbaşkanının Maraş’a yaptığı “kışkırtıcı” ziyaretini kınamak için Kıbrıslı Rum ve Türklerin birleştiğini söyledi.
