Türkiye Ukrayna’da barışı nasıl kazanmayı planlıyor?

Dosya fotoğrafı: Recep Tayyip Erdoğan

Fotoğraf: AP

Türkiye şimdi Karadeniz bölgesindeki konumunu iyileştirmeyi hedefliyor. Türkiye Ticaret Bakanı Mehmet Moss ve Ukrayna Altyapı Bakanı Oleksandr Kobrakov tarafından 18 Ağustos’ta Lviv’de imzalanan mutabakat zaptı’na göre Türkiye, ülkenin yeniden inşasında önemli bir rol oynayacak. Türk şirketlerinin Bucha ve Irbin’i Kiev’e bağlayan Romanivka köyündeki köprüyü yeniden inşa etmesi bekleniyor. Böyle bir önlem güçlü ve sembolik bir mesaj gönderebilir: Yeniden inşa savaş resmen sona ermeden veya en azından Moskova ve Kiev ateşkes anlaşması imzalamadan önce gerçekleşirse, bu Rusya’nın Ukrayna başkentini ele geçirme planlarından vazgeçtiğinin açık bir işareti olacaktır. .

Ayrıca, Ukrayna’nın Türkiye Büyükelçisi Vasyl Bodnar’ın da belirttiği gibi, Türk şirketi Baykar gerçekten de Ukrayna’da bir drone fabrikası kuruyorsa, bu Ankara’nın dünyanın geri kalanının bilmediği bir şeyi bildiğinin bir başka göstergesidir. Santralin Rus ordusu için hedef olmayacağına dair Moskova’dan garanti almazsa Türkiye’nin bu kadar pahalı bir projeye başlaması pek olası değil.

Ankara, Ukrayna ile askeri işbirliğinin Kremlin ile ilişkileri etkilemeyeceğinin tamamen farkındadır. Rusya’nın Türkiye’nin Ukrayna’ya Bayraktar insansız hava aracı satmasını engellemeye çalışmamış olması, Ankara’nın Moskova üzerinde güçlü bir kozunun olduğunu açıkça ortaya koyuyor. Batı’dan yalıtılan Rusya, Türkiye’yi bir geçiş merkezi olarak kullanıyor ve Ankara ile ekonomik işbirliğini artırmak için aktif olarak çalışıyor. Mevcut jeopolitik koşullarda Kremlin, Ukrayna’daki hemen hemen her Türk eylemine göz yummak zorunda kalacak.

Türkiye’nin, uluslararası alanda Ukrayna’nın bir parçası olarak kabul edilmesine rağmen, Rus kontrolündeki bir bölge olan Kırım’ı kendi etki alanı olarak gördüğü bir sır değil. Tarihsel olarak, tartışmalı yarımada, Rus İmparatorluğu veya Sovyetler Birliği’nin bir parçası olduğundan daha uzun süre Osmanlı İmparatorluğu’nun bir koruyucusu olarak hizmet etti. Bu nedenle, Ankara’nın kendisini yarımadanın orijinal etnik grubu olan Kırım Tatarlarının hamisi olarak konumlandırmayı amaçlamış olması şaşırtıcı değildir.

Türk makamları kısa süre önce Türkçe konuşan Müslümanlar olan Kırım Tatarlarına uzun süreli oturma izni vermeye başladı. Türk yasalarına göre, yalnızca ülkede kesintisiz sekiz yıl ikamet eden yabancılar uzun dönem ikamet izni alabilirler. Ancak Ahıska Türkleri, Uygurlar, Bulgaristan, Yunanistan etnik Türkleri ve şimdi Kırım Tatarları bunun dışındadır. Belki Ankara, Kırım Tatarlarını Türk toplumuna entegre etmeyi amaçlıyor ama aynı zamanda Türkiye, halen Kırım’da yaşayan Kırım Tatarları arasındaki etkisini artırmanın peşinde.

Ancak bazı Kırım Tatar siyasi analistleri, Kırım’daki Türk varlığının bu noktada çok az olduğunu savunuyor. 2014 yılında Rusya’nın yarımadayı ilhakından önce, bölgede Türk etkisi ticaretten dine kadar çeşitli alanlarda belirgindi. Ancak bölgeyi ele geçirdiğinden beri Rusya, Türk ortaklarının Kırım’da kök salmasına izin vermemiş görünüyor.

Ukrayna’nın Kırım üzerindeki egemenliğinin restorasyonu çok zor görünse de, Kiev’in bölgedeki Rus mevzilerini aktif olarak vurmaya başlaması gerçeği, er ya da geç Kırım kasaba ve şehirlerinin ciddi hasar görebileceğini gösteriyor. Savaştan sonra, Ukrayna Kırım’ı geri alabilirse, bölge – tıpkı diğer birçok Ukrayna bölgesi gibi – büyük ölçekli yeniden yapılanmaya ihtiyaç duyacaktır. Oradaki tarihi bağları ile Türkiye, yarımadanın yeniden inşasında çok önemli bir rol oynamakla çok ilgilenecektir.

Ancak Rusya Ukrayna’da yenildikten veya işgal ettiği toprakların çoğundan kovulduktan sonra Erdoğan, Ukrayna savaşının gerçek galibi olarak ödülü tam olarak alabilir.

Bu noktada böyle bir sonuca dair çok az işaretle, Türkiye yaptığına devam edecek: Rusya ile nispeten iyi ilişkiler sürdürürken Ukrayna’yı destekleyecek. Bu şekilde, zamanı geldiğinde, Rusya’nın yıktığını yeniden inşa etme konusunda Türk şirketleri zirvede olacak.

Birlik ofisi ile koordineli olarak

Nikola Mikovic konuk yazar. İfade edilen görüşler kişiseldir.