Türk sosyal medya yasası dijital hakları sakatlayabilir

Türkiye parlamentosu, 2023’te yapılacak seçimler öncesinde muhalefeti engellemeyi amaçlayan yasama oturumu önümüzdeki Cumartesi başladığında yeni bir sosyal medya tasarısını oylamaya hazırlanıyor.

Tasarı, hükümetin medyada yer almasına ve bu tür raporların sosyal medyada paylaşılmasına ciddi cezalar vererek, “kamuya dezenformasyon yayma” eylemini yasa dışı sayıyor. “Ülkenin iç ve dış güvenliğine, kamu düzenine veya kamu sağlığına ilişkin yanlış bilgileri alenen yayan” veya kamu huzurunu bozan ve endişe, korku veya panik yaratan kişi bir yıldan üç yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılabilir.

Bu, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan döneminde ülkede otoriter yönetime ve basının sansürüne kademeli olarak inişinin yalnızca son bölümüdür. Ülkenin bazı bölgelerinde gazetecileri tutukladığı, sosyal medya sitelerini engellediği ve interneti kısıtladığı biliniyor.

Dezenformasyon Yasası geçen yıl önerildi ve 40’tan fazla madde içeriyor. Tasarı, ülkenin dijital özgürlüklerinden geriye kalanları sekteye uğratabilir ve vatandaşlarına yaptıkları gibi geleneksel basılı, yayın ve çevrimiçi medya üzerinde benzer şekilde katı düzenlemeler önerebilir. Muhafazakar kamu politikası yayını National Interest, Erdoğan’ın iktidarda kalmak için olası son aracına güvendiğini söyledi.

“[Erdoğan is] Hükümetin kampanyasını yoğunlaştırın Ana muhalefet liderleri blok, muhalif seslere karşı alınan baskıcı önlemleri artırın ve dezenformasyonla mücadele bahanesiyle sosyal medyadaki anlatıyı kontrol edin.” yazdı.

Önerilen mevzuat Taşıyor Hukukun yargı tarafından siyasallaşmasına yol açabilecek ve hükümeti eleştiren görüşler yayınlayan herkesi Erdoğan yönetiminin hedefine sıkıca oturtabilecek “dezenformasyon” un ne anlama geldiğine ve “niyeti” neyin tanımladığına dair belirsiz tanımlar.

Tasarıda ayrıca, kullanıcıların anonim hesaplardan bilgi göndermeleri durumunda hapis cezasını artıran bir hüküm de yer alıyor. Mevzuatta, resmi basın reklam ajansının, haber ajanslarını akredite eden ve fon sağlamaya yardımcı olan dijital medya gruplarının bir kısmını kapatan bir hüküm var. Bu karar, hükümet yanlısı ve hükümete bağlı haber ajanslarının basın kartları almasına ve reklam fonları almasına izin verecek. Yasa, bağlantılı olmayan medyayı boğabilir ve esasen hükümete karşı her türlü eleştirel muhalefeti yasaklayabilir.

Türkiye, yasanın AB Dijital Hizmetler Yasası kapsamına girdiğini iddia ediyor. Tasarı, hükümetlerin medya ve çevrimiçi muhalefet üzerinde sıklıkla kontrol uyguladığı Macaristan, Polonya ve Rusya’dakine benzer.

Tasarı, Türkiye’de cumhurbaşkanlığı ve parlamento seçimlerinin yapılacağı 2023’te yürürlüğe girebilir.

Erdoğan’ın partisi Adalet ve Kalkınma Partisi, 2018’deki son seçimlerde çoğunluğunu kaybetti, ancak hala iktidar koalisyonunda yer alıyor ve bu yasayı geçirme şansı veriyor.

Erdoğan 2023’te kazanırsa, bu onun cumhurbaşkanı olarak son dönemi olacak.