Muhalefetin Seçim Öncesi Huzursuzluk Deneyimleri – Açık Görüş – Eurasia Review

Yazan: Yaşar Yakış*

Bu ay Türkiye, yalnızca dört gün süren bir siyasi huzursuzluk dönemine tanık oldu. 2 Mart’ta İyi Parti lideri Meral Akşener, muhalefet partilerinin oluşturduğu Altılı Tablo adlı koalisyondan geçici olarak ayrıldı.

Tablo, Cumhuriyet Halk Partisi olarak bilinen Türkiye’nin ana muhalefet partisi Cumhuriyet Halk Partisi, eski Başbakan Ahmet Davutoğlu’nun Gelecek Partisi, eski Başbakan Yardımcısı Ali Babacan’ın Demokrasi ve Terakki Partisi, Demokrat Parti ve AKP’den oluşuyor. Saadet Partisi, İyi Parti ile birlikte.

Geçmişte, masa etrafında işbirliği daha umut verici ve daha az umut verici dönemlerden geçmiştir. Grubun en büyük ikinci partisinin lideri Akşener’in CHP lideri Kemal Kılıçdaroğlu’nun yaklaşan cumhurbaşkanlığı seçimleri için en iyi aday olmayabileceğini ima etmesiyle kibar ama hoş bir işbirliği gelişti.

Akşener, Kılıçdaroğlu’nun adaylığına, bu kadar çok oy almasının beklenmediği gerekçesiyle sürekli olarak karşı çıktı. Nitekim kamuoyu yoklamaları, muhalefetin başında Ankara Belediye Başkanı Mansur Yavaş’ın, ardından İstanbul Belediye Başkanı Ekrem İmamoğlu’nun geldiğini doğruladı. Kılıçdaroğlu ısrarla üçüncü sırada kaldı. Aksner, önümüzdeki seçimlerin çok çekişmeli geçeceğini ve bu nedenle muhalefet bloğunun gereksiz riskler almaması gerektiğini her fırsatta vurguladı.

Bu soru uzun süredir masada dolaylı olarak tartışılıyor. Ancak 2 Mart’ta ilk kez net sözlerle kaldırıldı. Aksner, en olası kazananın cumhurbaşkanı adayı olarak belirlenmesi gerektiğini yineledi. Bir “masa turu” yapıldı ve diğer beş partinin de liderleri, Akşener’in masadan çekildiği Kılıçdaroğlu’nun adaylığını destekledi. Bunu parlak bir açıklamayla yaptı ama aynı zamanda belediye başkanlarını – Yavaş ve İmamoğlu – “görevlerini almaya”, yani ana muhalefet partisinden istifa edip kendi kampanyalarını yürütmeye çağırdı. Ancak bu iki belediye başkanı parti disiplini gereği görevlerinde kaldı.

Geçen hafta parti büyüklerinin uzlaşma çabaları sayesinde kriz aşıldı ve Kılıçdaroğlu, 14 Mayıs’ta yapılacak seçimlerde altı muhalefet partisinin cumhurbaşkanı adayı olarak resmen ilan edildi. Oylama hazırlıkları.

Bu kısa süreli krizin ardından, Altı Çizelgesi adayının bir sonraki seçimde cumhurbaşkanı seçilmesi durumunda, iki belediye başkanını “zamanı gelince” belirli görevleri olan başkan yardımcıları olarak ataması kararlaştırıldı. . Bu cümle, Aksner’in taleplerinin karşılanması için zorlu müzakerelerin gerekli olduğu izlenimini veriyor.

Krizin sona ermesinin ardından 12 maddelik bir açıklama yayınlandı. Bu manifesto, Altı Tablo uzmanları tarafından aylar boyunca hazırlanan, müzakere edilen ve nihai haline getirilen binlerce sayfalık belgeyi özetlemektedir. Muhalefet partilerinin iktidara geldiklerinde neyi başarmayı amaçladıklarını açıklıyor. Bunlar arasında, güçlendirilmiş parlamenter sistemin yeniden kurulması, bakanlıkların dağılımı ve bakanların atanma ve görevden alınma biçimleri yer alıyor.

Bu anlaşmazlığın diğer tarafların iş birliğini nasıl etkileyeceği net değil. Bazı analistler, bu noktada bu tür olayların meydana gelmesi halinde, daha somut çıkarların söz konusu olduğu bir zamanda benzer bir olayın beklenebileceğine inanıyor. Altılı Tablo seçimi kazanırsa bu, işbirliklerinin geleceği için kötü bir alâmet olabilir.

Daha çok HDP olarak bilinen Kürt yanlısı Halkların Demokratik Partisi ile işbirliği, desteği seçimlerin kazanılması için çok önemli olacağı için tek başına önemli bir sorun olarak duruyor. Aksner’in tutumu nedeniyle çıkan kriz, Kürt oyları konusunu gündeme getirdi. Eşbaşkan Mithat Şenkar, HDP’nin Kılıçdaroğlu’nu partisine kabul etmek istediğini belirterek, 6’lılar masasıyla ittifak için kapılarının açık olduğunu söyledi. Aslında bu, yaklaşan seçimlerde HDP’yi desteklemenin koşullarını müzakere etmek için bir davettir. Ancak Aksner, son dönemde yaşanan siyasi kriz nedeniyle artık yaralı bir aslan haline geldiğine göre, HDP bu fırsatı değerlendirmeye çalışıyor olabilir.

Kürt oyları yüzde 10 ila 12 civarında seyrediyor, ancak Kürt seçmenlerin altı parti gündeminin başarısına katkısı ile bunun Kürt seçmenlerle işbirliği nedeniyle Aksner’in partisine maliyeti arasında hassas bir denge var.

İktidardaki Adalet ve Kalkınma Partisi de boş durmayacak ve Salih Partili seçmenlerle Kürtlerin arasını açmayı amaçlayacaktır. Önümüzdeki aylar, seçimler öncesi birçok sürprizi beraberinde getirebilir.

• Eski Dışişleri Bakanı ve iktidardaki Adalet ve Kalkınma Partisi’nin kurucu üyesi Yaşar Yakış.