Türkiye, petrol konusunda tahkim kararını kabul etti
Irak, Kerkük’te bir petrol sahası.
Uluslararası Ticaret Odası, Irak’ın Kürdistan bölgesindeki sahalardan petrol temini konusunda Irak-Türkiye anlaşmazlığında 2014 davasında Irak lehine tahkim kararı verdi ve Türkiye 1,5 milyar dolar ödemek zorunda. Türkiye tahkim kararına saygı duyacağını söyledi. Türkiye, Kürdistan Bölgesel Hükümeti’nin Türkiye’nin Ceyhan limanına günde 450.000 varil petrol ihraç etmesine izin vererek ortak bir anlaşmayı ihlal etti. Her iki taraftan da petrol ihracatı durmuştur. Irak Petrol Bakanlığı’ndan bir yetkili, Petrol Bakanlığı’ndan bir heyetin tahkim kararına uygun olarak Kuzey Irak ham petrolünün ihraç edilmesine yönelik yeni bir mekanizma üzerinde anlaşmak üzere enerji yetkilileriyle görüşmek üzere yakında Türkiye’ye gideceğini söyledi. Yurtiçinde de KBY bunu düşmanca bir kural olarak görmüyor. Kürdistan Bölgesel Yönetimi Tabii Kaynaklar Bakanlığı’na göre, “Türkiye’ye karşı Irak lehine tahkim kararı Bağdat hükümeti ile ilişkileri ve diyaloğun devam etmesini engellemeyecektir.”
Bu konuda ilginç ve önemli olan, sorunlu ülkelerin sorunları barışçıl yollarla nasıl çözebileceklerini göstermesi ve siyasi ve diplomatik çatışmaya yol açacak bir çatışmaya yol açması gerekmemesidir. Kürdistan Bölgesel Hükümeti’nin (RKG) ham petrol tedariki konusunun ekonomik bir sorun olduğu ve ekonomik sorunları çözmenin daha karmaşık güvenlik sorunlarına göre daha kolay olduğu söylenecek. Belki de bu doğru. Ancak ülkeler arasındaki ekonomik sorunların çözümü en az güvenlik sorunları kadar önemli çünkü binlerce insanın geçimi buna bağlı. RKG ve Irak hükümetinin Türkiye’ye ham petrol ihracından elde ettiği gelir, yerel Kürdistan hükümeti ve Bağdat’taki federal hükümet için çok önemli.
İkinci olarak, konunun ICC tahkimi yoluyla çözülmesi faydalıdır. Ham petrol ihraç etmek, her iki taraftaki hükümetleri içeren bir işlemdir. Özel petrol şirketleri arasında bir anlaşma olsaydı, tahkimin çıkış yolu olması beklenirdi. Irak ve Türkiye hükümetlerinin, bir sivil toplum kuruluşu olan ve Birleşmiş Milletler kuruluşlarının hiçbiriyle ilişkisi olmayan uluslararası bir kuruluştan tahkim talep etme istekliliği, kurallara dayalı bir sisteme iyi bir örnektir ve hükümetlerin kurallara uyması, sorunları çözmenin ve ilerlemenin anahtarıdır. Irak ile Türkiye arasındaki sorun gibi tüm uluslararası sorunların Uluslararası Ticaret Odası aracılığıyla çözülebileceğini söylemek saflık olur, ancak bu şekilde çözülebilecek birçok sorun olduğunu gösterir. Tahkim, ulusal hükümet ile çok uluslu şirketler arasında ve çok uluslu şirketler arasındaki sorunların çözümünde en çok tercih edilen yöntemdir. Herhangi bir ülkede mevcut yargı sistemleri üzerinden dava açmanın zaman alıcı bir süreç olduğu ve sonunda taraflardan birinin kaybeden taraf olduğu tüm taraflarca inanılıyor ve bu da şirketlerin ve bireylerin kafasında yeterince kin bırakıyor. ülkeler. Tahkim durumu karşılıklı olarak kararlaştırılan bir durumdur ve adil ve dostane olacağına dair bir güvence vardır.
Küresel ekonomi daha birbirine bağlı bir sisteme doğru büyürken, karşısına çıkan sorunların nasıl çözüleceğine dair yollar aranmalıdır. Tek yol olamaz. Bunlardan biri, Irak Kürdistanı’nın kuzeyindeki özerk bölgeden ham petrol tedariki konusunda Irak ve Türkiye’nin izlediği yol olabilir. Kürdistan özerk bölgesi, Irak’ın işgali ve Saddam Hüseyin’in devrilmesinin ardından 2005 anayasasında ortaya konan düzenlemedir. Özerklik maddesi yakıcı bir siyasi meseleye dönüşebilirdi. Bu, Irak’ın anayasaya göre iyi işlediğini ve diğer ülkelerin özerk Kürdistan bölgesiyle bağımsız bir siyasi varlık olarak ilgilenmek zorunda kalabilecekleri cazibesinin azaldığını göstermiyor. Türkiye’nin hakem kararını kabul etmesi bunun kanıtıdır.
