Cumhurbaşkanı Erdoğan, İsveç’in NATO üyeliğini Türkiye’nin Avrupa Birliği üyeliğine bağladı.
Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan Pazartesi günü beklenen bir hareketle, Avrupa Birliği’nin Ankara’nın bloğa katılmasının yolunu açması halinde Türk parlamentosunun İsveç’in Kuzey Atlantik Antlaşması Örgütü (NATO) askeri ittifakına katılma hedefini onaylayacağını duyurdu.
Türkiye’nin Avrupa Birliği’ne katılma hedefi, üyelik müzakerelerinin Erdoğan’ın ilk başbakanlığı döneminde 2005 yılında başlamasının ardından yıllarca donduruldu.
NATO zirvesi için Litvanya’nın başkenti Vilnius’a gitmeden önce İstanbul’da düzenlediği basın toplantısında konuşan Erdoğan, “NATO üyesi ülkelerin neredeyse tamamı artık Avrupa Birliği üyesi oldu. Türkiye’yi zirvede bekleten bu ülkelere sesleniyorum.” 50 yılı aşkın bir süredir Avrupa Birliği’nin kapısındayım ama Vilnius’u da davet edeceğim.”
Önce Avrupa Birliği’nde Türkiye’nin önünü açalım, sonra Finlandiya’da yaptığımız gibi İsveç’in de önünü açacağız.”
Resmi haber ajansına göre Erdoğan, zirve oturum aralarında liderlerle yapacağı görüşmede bu görüşlerini dile getireceğini ve taleplerde bulunacağını söyledi. Anadolu.
Günün ilerleyen saatlerinde NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg ve İsveç Başbakanı Ulf Christson ile üçlü görüşme yapacağını açıklayan Cumhurbaşkanı Erdoğan, “İsveç konusunda süreç devam ediyor. İlgili kurumlarımız İsveçli mevkidaşlarıyla temaslarını sürdürüyor. şeffaf ve iyi niyetli bir tavırla.” .
Ancak Cumhurbaşkanı, İsveç’in NATO üyeliğinin geçen yıl Madrid’de NATO zirvesi sırasında imzalanan Üçlü Anlaşma’da belirtilen konuların yerine getirilmesine bağlı olduğunu yineledi.
Bir Türk olarak terör örgütleri ve uzantılarıyla ayrım gözetmeksizin mücadele etmemiz gerektiğini tekrarlamaktan yorulduk.
Stockholm’ün NATO’ya katılımının da Türk parlamentosunun takdirine bağlı olduğunu vurguladı.
Vilnius’ta yapılacak iki günlük NATO zirvesinde liderler, sürmekte olan Rus-Ukrayna savaşı, NATO’nun karşı karşıya olduğu zorluklar ve askeri ittifakın savunmasını ve caydırıcılığını güçlendirmeye yönelik adımları konuşacaklar. İsveç’in NATO’ya üyelik başvurusu da gündemde olacak.
Finlandiya ve İsveç, Rusya’nın Şubat 2022’de Ukrayna’ya savaş başlatmasından kısa bir süre sonra NATO üyeliği için başvurdu.
Türkiye, Finlandiya’nın NATO üyeliğini kabul etmesine rağmen, İsveç’in anlaşma kapsamındaki yükümlülüklerini yerine getirmesini bekliyor.
İsveç’in NATO’ya katılmak için, 70 yılı aşkın bir süredir ittifakta yer alan ve en büyük ikinci ordusuna sahip olan Türkiye de dahil olmak üzere mevcut tüm üyelerinin onayına ihtiyacı var.
“İsveç’in NATO teklifi, Ankara’nın ABD’den F-16 almasıyla ilgili değil”
Erdoğan, İsveç’in NATO teklifi ile Türkiye’nin ABD’den F-16 satın almasının birbiriyle ilişkili olmadığını da söyledi.
Ankara, Ekim 2021’de F-16 savaş uçağı ve yükseltme kitleri sipariş etti. 6 milyar dolarlık anlaşma, halihazırda Türk Hava Kuvvetleri envanterinde bulunan 40 uçağın satışını ve 79 savaş uçağı için yükseltme kitlerini içerecek. Dışişleri Bakanlığı, Kongre’yi potansiyel satış hakkında gayri resmi olarak bilgilendirdi.
Ancak Capitol Hill’deki kilit milletvekilleri, satın alma işleminin Ankara’nın İsveç’in NATO’ya katılım hedefini kabul etmesine bağlı hale getirilmesi de dahil olmak üzere çeşitli talepler üzerine anlaşmayı feshetme sözü verdiler.
Ankara, uçağın sadece Türkiye’yi değil, NATO’yu da güçlendireceğini iddia ediyor.
“Biz IŞİD başta olmak üzere dünyadaki terörle mücadelemizi sürdürürken Finlandiya’nın konusunu Parlamentomuza arz ettik çünkü Finlandiya bu konuda teröre bulaşmamıştır. Bu noktada Parlamentomuz da üyeliğinin önünü açmıştır. Ve biz Bitti ama F-16 meselesi bitmedi” dedi.
Zirve oturum aralarında ABD Başkanı Joe Biden ile daha fazla görüşme yapacağını da sözlerine ekleyerek, “Bu görüşmeyle inşallah bu sorunu aşacağız. Bunun İsveç’le ilgili olması ve bunun bir şey olması da bizi üzüyor.” Bunu onlara tekrar edeceğiz.”
Zirvede Erdoğan, liderlerin başta Ukrayna olmak üzere ortakları desteklemek ve ittifakın caydırıcılık ve savunma yapısını güçlendirmek için Madrid zirvesinde alınan kararları gözden geçireceklerini söyledi.
Savaşın bir an önce adil ve kalıcı bir barışla sonlandırılmasının Ukrayna’nın NATO’ya üyelik sürecini kolaylaştıracağına inanıyoruz.”
Ayrıca, Ankara’nın Türkiye’ye yaptırım ve kısıtlamalar uygulayan müttefiklerine yaptığı hatayı hızla geri alma çağrısını yineleyeceğini söyledi.
“Bazı müttefiklerimizin haksız yere ülkemize dayattığı kısıtlama ve engeller bizi zorluyor. 2019’da yüzde 2’ye yakın savunma harcaması gören ülkemiz şu anda yüzde 1,30’a indi.”
Rus yetkililer, Moskova’nın bu ay anlaşmanın uzatılmasını engelleyebileceğini güçlü bir şekilde ima etti ve anlaşmanın bazı bölümlerinin Rusya’nın ihracatına izin verecek şekilde uygulanmadığından şikayet ettiler.
Ukrayna ile Rusya arasındaki benzersiz arabuluculuk rolü nedeniyle uluslararası alanda övgüyle karşılanan Türkiye, defalarca Kiev ve Moskova’yı müzakereler yoluyla savaşı sona erdirmeye çağırdı.
