Almanya, Eurofighter uçaklarının Suudi Arabistan'a satışını yasakladı, ardından kaldırdı. Berlin aynısını Türkiye'ye mi yapacak?

Türkiye, geçtiğimiz günlerde 40 adet yeni F-16 Block 70 Viper savaş uçağının satın alınması için ABD'den onay aldı. Ankara ayrıca eşit sayıda Eurofighter Typhoon uçağı satın almak için onay almayı da umuyor.

Amerikan Üniversitesi profesörü ve Orion Politika Enstitüsü kıdemli araştırmacısı Süleyman Özeren bana, “Ankara, F-16 satışını güvence altına almış olsa da, savaş filosunu çeşitlendirmek için hâlâ modern Eurofighter'lara ihtiyacı var” dedi.

“Eurofighter savaş uçaklarının satın alınması aynı zamanda Türkiye'nin Avrupa ile askeri işbirliğini de artıracaktır.”

Ancak Türkiye'nin bu anlaşma için Almanya'nın onayına ihtiyacı olacak ve Berlin yakın zamanda müsait olmayabilir.

Türkiye 40 Eurofighter jeti satın almak istiyor ve 2023'ün sonlarında İngiltere ve İspanya ile bir anlaşma üzerinde görüşmelerde bulunduğu ortaya çıktı. Londra ve Madrid, Ankara Typhoon'larını memnuniyetle satacak olsa da bunu ancak Almanya'nın onayıyla yapabiliyorlar çünkü Almanya, Eurofighter'ı geliştiren ve inşa eden konsorsiyumun bir üyesi.

Almanya Herhangi bir anlaşmayı kabul etmekte tereddüt ediyorum Ankara'nın İsrail'i kınaması, Suriyeli Kürtlere yönelik saldırılar, gelişmiş Rus füzelerine sahip olması ve Türkiye'nin birçok politikasına karşı çıkması göz önüne alındığında, Doğal gaz sondajı Doğu Akdeniz'de.

Bir Türk savunma yetkilisi düzenlediği basın toplantısında Ankara'nın anlaşmayı İngiliz ve Alman yetkililerle görüştüğünü ve “olumlu sonuçlar” alınacağına inandığını söyledi. 14 Mart'ta.

NATO üyesi Türkiye, NATO müttefiki Almanya'yı anlaşmayı bozduğu için eleştirdi. Milli Savunma Bakanı Yaşar Güler, “Bir müttefikin size uçakları vermeyeceğim demesinin hiçbir açıklaması olamaz” dedi. dedi ki Aralık ayında bir röportajda.

Berlin, Suudi Arabistan'ın Yemen'deki Husilere yönelik hava harekatına itiraz olarak daha önce 2018'de İngiltere'nin Suudi Arabistan'a 48 Eurofighter uçağı satışını yasaklamıştı. Geçen Temmuz ayında Almanya Başbakanı Olaf Scholz şunu söyledi: dedi ki Eurofighter uçaklarının Suudi Arabistan'a teslimi konusunda yakın zamanda bir karar verilmeyecek.”

Ve son olarak Almanya Onun üzerindeki yasağı kaldırmaya karar verdim Anlaşmanın Ocak 2024'e kadar gerçekleşmesi bekleniyor. Aynı kararın Türkiye davasında da alınıp alınmayacağı belli değil.

Ankara'nın Berlin'in onayını alması durumunda Eurofighter siparişi, Türkiye'nin ilk Amerikan yapımı olmayan modern savaş uçağı alımını temsil edecek.

Katar Üniversitesi İbn Haldun Merkezi'nde Türkiye uzmanı ve Atlantik Konseyi'nin Scowcroft Orta Doğu Güvenlik Girişimi'nde yerleşik olmayan kıdemli araştırmacı Dr. Ali Bakir, Türkiye'nin Eurofighter'a ilgisinin arkasında çeşitli “stratejik motivasyonlar” olduğunu açıkladı.

Bakır bana, “Öncelikle askeri varlıklarını çeşitlendirmeyi ve ABD'ye olan uzun vadeli bağımlılığını azaltmayı amaçlıyor, bu da savunmada daha fazla bağımsızlığa doğru bir adımdır” dedi.

“İkinci olarak, Eurofighter gibi daha gelişmiş ve yetenekli savaş uçaklarının satın alınması, Türkiye gelişmiş beşinci nesil savaş uçağını geliştirip konuşlandırana ve böylece teknoloji açığını kapatana kadar geçici bir çözümdür” dedi. “Üçüncüsü, Eurofighter anlaşmalarının takibi, Avrupa'nın hayati stratejik öneme sahip bir alan olan savunma alanında işbirliği yapma isteğini test ediyor.”

“Bu tür anlaşmalar, siyasi ve ekonomik ilişkileri güçlendirmek için savunmanın ötesine geçen uzun vadeli taahhütleri güçlendiriyor.” “Aksine, reddedilmesi bazı Avrupa ülkelerinin ikiyüzlü doğasını ortaya çıkarabilir ve bu da Ankara'yı NATO dışı müttefiklerle işbirliğine itebilir.”

Özeren, Avrupa ülkeleri üzerinde “baskı noktası” haline gelen Ukrayna ihtilafındaki gelişmeler ışığında Türkiye'nin Eurofighter anlaşmasını almasına yönelik koşulların “daha olumlu” olduğuna dikkat çekti.

“Almanya, değişen tutumların bir göstergesi olarak Türkiye'nin Avrupa Gökyüzü Kalkanı Girişimi'ne üye olmasına itiraz etti.” “ESSI, Türkiye ve Yunanistan'ın girişime katılmasıyla genişledikçe, Eurofighter'ın Ankara'ya satılmasına yeşil ışık da dahil olmak üzere, Almanya ile Türkiye arasında yeni askeri ortaklıkların kapılarını açabilir.”

“Gazze de dahil olmak üzere Ortadoğu'dan potansiyel mülteci göçü, Almanya'nın Ankara'ya karşı tutumunu yumuşatabilecek başka bir faktör olabilir.”

Öte yandan Bekir, Almanya'nın Eurofighter satışına nihai tepkisini tahmin etmenin “karmaşık bölgesel ve uluslararası dinamikler” nedeniyle zor olduğuna inanıyor.

Bekir, Türkiye ve İngiltere'nin Almanya'nın onayı için kulis yapmasına rağmen “tarihi bağlamın” bazı Batılı ülkelerin Türkiye'nin askeri yeteneklerine katkıda bulunma konusunda “temkinli” davrandığını gösterdiğini söyledi. Bu ülkeler, çeşitli bahanelerle Türkiye'nin yeteneklerini kısıtlamaya “aktif olarak çalıştılar” ve hepsi de onun “özerklik hırslarını” baltalamayı amaçladı.

Bakır'a göre bu uyarı, mevcut siyasi Adalet ve Kalkınma Partisi'nin Türkiye'deki kuruluşundan öncesine dayanıyor ve hükümetin Batı'ya yönelimi ne olursa olsun, Türkiye ile ilişkilerde “uzun vadeli bir politikayı yansıtıyor”.

“Bu, Avrupa'nın Körfez ülkelerini büyük stratejik zorlukları empoze etme yeteneği olmayan karlı pazarlar olarak görmesiyle çelişiyor” dedi. “Dolayısıyla Eurofighter uçaklarının Suudi Arabistan'a satış yasağının kaldırılması yönündeki son karar, Türkiye'ye satışın onaylanması konusunda benzer bir istekliliğin olduğu anlamına gelmiyor.”

Özeren, Berlin'in Suudi Eurofighter uçağına uyguladığı ablukanın, insan haklarına ilişkin kaygılar ve Riyad'ın Yemen'de başlattığı tartışmalı hava harekatından kaynaklandığına dikkat çekti.

“Ancak Ekim sonrası dönem. 7 Eylül'de patlak veren terör saldırıları ortamının, Riyad'ın Yemen'de Husilere karşı Batı ile ittifakta etkili bir unsur olarak ortaya çıktığı bölgede yeni koşulları dayattığını söyledi. Berlin Riyad'ın, Kızıldeniz'de ve İsrail'e yönelik Husi saldırılarını önleme konusunda daha fazla müdahil olmasını bekliyor; bu, Berlin'in Eurofighter uçağının Suudi Arabistan Krallığı'na satışını kabul etmesinin temel motivasyonlarından biri.

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, sonuçta, eğer Türkiye ve İngiltere, Almanya'yı satışa yeşil ışık yakmaya ikna edemezse, Bekir Ankara'nın diğer seçenekleri araştıracağına inandığını söyledi. Ancak “temel stratejisi” benzer bir savaş uçağının daha satın alınmasıyla sınırlı kalmayacak.

Bakır, şunları söyledi: “Türkiye iki paralel hedefi gerçekleştirmeye kararlıdır: Tek tedarikçiye bağımlılığı azaltmak ve teknolojik bağımsızlığını artırmak.” “Bu, yerel savunma yeteneklerini geliştirmeyi amaçlayan ortak projeleri veya bağımsız çabaları içerebilir.”

“Nihayetinde amaç, savaş uçaklarının anında satın alınmasının ötesine geçen daha geniş bir stratejik vizyonu yansıtacak şekilde, Türkiye'nin savunma ve teknoloji geliştirme alanındaki özerkliğini artırmaktır.”