Bir çalışma, kuasarların ev sahibi galaksilerde gömülü bulunduğunu ortaya çıkardı

-Resimleri olan-

Yeni bir çalışma, kuasar olarak bilinen galaksilerin merkezlerindeki süper kütleli kara deliklerin, bazen ev sahibi galaksilerdeki yoğun gaz ve toz bulutları tarafından gizlenebildiğini ortaya koyuyor.

Bu durum, kuasarların yalnızca kara deliğin yakınındaki çörek şeklindeki toz halkaları tarafından gizlendiği yönündeki yaygın düşünceye meydan okuyor.

Kuasarlar, enerjilerini çevrelerindeki materyali yiyip bitiren kara deliklerden alan son derece parlak nesnelerdir.

Bizimle kuasar arasında yoğun bulutlar ortaya çıkarsa güçlü radyasyonu engellenebilir.

Gökbilimciler uzun zamandır bu karanlık maddenin yalnızca kuasarın yakın çevresinde, onu çevreleyen “tozlu halkada” (veya çörekte) var olduğuna inanıyorlardı.

Şimdi, Durham Üniversitesi liderliğindeki bir bilim insanı ekibi, bazı kuasarlardaki karartmanın tamamen kuasarın bulunduğu ev sahibi galaksiden kaynaklandığına dair kanıtlar buldu.

Şili’deki Atacama Büyük Milimetre Dizisini (ALMA) kullanarak, yoğun yıldız oluşum oranlarına sahip aşırı tozlu kuasarlardan oluşan bir örnek gözlemlediler.

Bu kuasarların çoğunun, “yıldız patlaması galaksileri” olarak bilinen, genişliği 3000 ışıkyılından fazla olmayan son derece kompakt galaksilerde yaşadığını buldular.

Bu yıldız galaksiler yılda 1000’den fazla Güneş benzeri yıldız oluşturabilir.

Bir galaksinin bu kadar çok yıldız oluşturabilmesi için, yıldızların yapı taşları olan çok büyük miktarda gaz ve toza ihtiyacı vardır.

Bu tür galaksilerde hızlı yıldız oluşumundan kaynaklanan gaz ve toz bulutları birikebilir ve kuasarın tamamen gizlenmesine neden olabilir.

Çalışmanın tamamı MNRAS dergisinde yayınlandı.

Durham Üniversitesi’nin Galaksi Dışı Astronomi Merkezi’nde doktora öğrencisi olan araştırmanın baş yazarı Carolina Andone, “Sanki kuasar, ev sahibi galakside gömülü gibi” dedi.

“Bazı durumlarda çevredeki galaksi o kadar gaz ve tozla doludur ki X ışınları bile kaçamaz.

“Biz her zaman kara deliğin etrafındaki tozlu pastanın kuasar’ı görüş alanından gizleyen tek şey olduğunu düşündük.

“Artık tüm galaksinin bize katılabileceğinin farkındayız.

“Bu fenomen yalnızca bir kuasarın yoğun bir büyüme hamlesine maruz kalması durumunda ortaya çıkıyor gibi görünüyor.”

Ekip, çok hızlı oluşan kuasarların yaklaşık %10-30’unda, kuasarın engellenmesinden yalnızca ev sahibi galaksinin sorumlu olduğunu tahmin ediyor.

Sonuçlar galaksi büyümesi ile kara delik aktivitesi arasındaki ilişkiye dair yeni bilgiler sağlıyor.

Belirsiz kuasarlar, genç galaksilerin soğuk gaz ve toz açısından zengin olduğu ve daha yüksek oranda yıldız oluşumuna ve kara delik büyümesine yol açtığı erken evrim aşamasını temsil ediyor olabilir.

Çalışmanın ortak yazarı Durham Üniversitesi’nden Profesör David Alexander şunları söyledi: “Bu, gaz ve yıldızların çarpışıp galaksinin merkezinde bir araya geldiği, evrimin çalkantılı ve kaotik bir aşamasıdır.

“Kozmik yiyecek savaşı minik kuasar’ı bir toz kozası ile sarıyor.”

Bu gömülü kuasarların ortaya çıkarılması, bilim adamlarının galaksiler ile onların çekirdeklerindeki süper kütleli kara delikler arasındaki ilişkiyi anlamalarına yardımcı olacak.