Çağdaş bir arkeolog: Cevdet Erek ve ‘Bergama Stereotip’

2001 yılında müze sanat fotoğrafçısı Thomas Struth, Bergama Büyük Sunağı’nın, Alman emperyalistlerinin Osmanlı’dan kaptırdığı 19. yüzyılın sonlarından beri yüceltildiği Berlin’in ada çekirdeğinde uzun ve cesur durduğu geometrik olarak hassas bir çerçeve yakaladı. iniyor. Sadece kutsal bir pagan kalıntısı değil, klasik Grek mimarisinin anıtsal bir şaheseridir.

Yakın bir bakış, Struth’un fotoğrafındaki çoğu insanın, şimdiye kadar yapılmış en değerli ve dramatik sahnelerden birini ayrıntılandıran parlak beyaz mermer merdivenler platformunun üzerinde zarif bir sıra halinde oluşturulmuş kolonilere nasıl bakmadığını ortaya koyuyor. taştan. Dağınık kalabalığın içindeki bireyler genellikle resimden ya da birbirlerine bakıyorlar.

Struth, halkın dikkatinin ne kadar kararsız olduğunu göstererek gerginliği ustaca tasvir etti, çünkü pek çoğu, insan yaratıcılığının magnum opusuna sırtlarıyla basamaklara oturdu. Benzer bir tavırla, İstanbul’un sanatseverleri, çalışmaları Hamburger Bahnhof’taki son ortaya çıkışından bir miktar olan Cevdet Erek’in “Bergama Stereotip” e yaklaşıyor. Beyoğlu’ndaki çağdaş sanat ortamının kalbine yeniden yerleştirilmesiyle eseri yeni bir hayata geçti.

Altyapı rezonansı

Eski bir tren istasyonu olan Hamburger Bahnhof’un iç mekanına uygun endüstriyel siyahların ve çelik gümüşlerin şık, metalik estetiğinden değiştirilen “Bergama Stereotip”, derin cochineal okra ile çarpıcı bir tezat oluşturuyor. Bu, İstanbul’un Boğaziçi’ndeki eğimli, yemyeşil mahallelerde modern dokunuşlarla görülen eski konut mimarisinin geleneksel rengini yansıtıyor.

Geçmiş Berlin enkarnasyonundan da daha şeffaf olan “Bergama Stereotip”, 13 kanallı amplifikatör ve hoparlörlerin diaspora akımları ile zaman içinde nabız gibi atan kafes benzeri bağırsaklarına giriyor. Kurulum, Erek’in orijinal perküsyon müziğini, vermillion yapıda titreyen, solo albümü “Davul” (2017) ‘dan alıntılar ve efektler dilimleyen bir ses arabirimi aracılığıyla programlanmış bilgisayar projelendiriyor.

Antik anıtın geniş yorumuna karşı tekrarı, minimalist kenarı, şaşırtıcı bir dinamik yaratıyor. Şaşırtıcı bir ölçeğe ayarlanmış bir soyut sanat nesnesinin ölü ağırlığına sahiptir. Berlin’den daha az büyük olsa da, İstanbul kurulumunun dikdörtgen biçimciliği bir anda Delphic iken, kavrayışı kolaylaştıran temel mimari çizgilerle tanımlanabilir, belki de çok fazla.

Görüntüleyenlerin adımlarını yükseltebilir ve yanan, kıpkırmızı kirişlerde kavrayabilir, yavaş yavaş, sabit bir ritimle tempolu zillerle dolu bir bas davul zaman alır, hem Anadolu halk müziği için bir kulak hem de Berlin’in uykusuz elektroniği . Yine de, heykelsi yapının boş ve yankılanan kareleri gibi müzik, yalınlık ile karşılıklı ilişkide sadeliği birleştirme girişiminde çok katı ya da dengesizdir.

Sonik dönüşe doğru

Küratör Selen Ansen ile birlikte Cevdet Erek, müziğe yaklaşımıyla kışkırtılan, davul olarak bilinen Anadolu bas davulunu “Bergama Stereotip’in etrafındaki işitsel alanı hafifçe okşayan guttural, hayvansal seslerle kaynaştıran döngüsel bir akıl yürüttü. ” Arter’in birinci kat galerisinde, akustik yankılanma sürükleyici olsa da, Bergama sunağının orijinal, Helenize ekolojiden İzmir yakınlarındaki yüce bir akropolde mesafesini hatırlamak için hafif bir dokunuşla hareket ediyor.

“Bergama Stereo ile Bochum ve Berlin’de olduğu gibi Erek, çalışmalarının boyutlarını, anahatlarını ve gövdesini uzayın oranlarına ve bakış açılarına göre tasarladı – izleyicilere mesafesini ayarlama imkanı vermek istiyordu , ”Arter’in” Bergama Stereotip “hakkındaki küratörlüğünü okuyor. “Sesin mobil ve geçici yönlerinin yardımıyla, mesafenin yakınlığını deneyimleme imkanı sunuyor.”

Savunmada, Bergama sunağının sembolik olarak Türkiye’ye dönüşü çok küçüktür, çünkü Küçük Asya’nın antik topraklarından kısmen ayrılması 1879’da başlamıştır. Birleşik ilk şansölyesi Otto von Bismarck’ın öncülüğünü yapan Alman-Osmanlı anlaşması ile güçlendirilmiştir. , imparatorluk Almanya, 20.000 altın işareti ve Berlin Kongresi’nde başını salladı. Çağdaş sanat kılığında, başlangıcının musaları kendi ülkesinin seslerine dönüşür.