Erdoğan, Türkiye’deki ekonomik krizin ortasında en zorlu sınavla karşı karşıya
Şubat 1954’te mütevazi koşullarda doğan Erdoğan, İslam yanlısı Refah Partisi’ne katılmadan ve 1994’te İstanbul belediye başkanı olmadan önce mezun olduktan sonra yirmi yıl boyunca İslamcı çevrelerde faaliyet gösterdi.
Bugün Recep Tayyip Erdoğan, seçmenler seçimini yaptığında cumhurbaşkanlığının en zorlu siyasi mücadelesiyle karşı karşıya kalacak. Bugünkü seçimin sonucu, 85 milyonluk bu önemli ülkeyi kimin yönettiği kadar, nasıl yönetileceğini, ekonomisinin nereye gittiğini ve dış politikasının şeklini de belirleyecek. Türkiye için risk daha yüksek olamazdı. Batı başkentleri, Moskova, Orta Doğu ve ötesindeki politika yapıcıların dikkatle izlediği bu, ülkenin bölgesel gücünün ve daha geniş uluslararası sistemdeki ağırlığının bir işaretidir.
Erdoğan, birçok kişi tarafından, bir asır önce modern cumhuriyeti kuran ve ülkeyi Osmanlı geçmişinden kopan büyük ölçüde laik bir siyasi rotaya sokan Mustafa Kemal Atatürk’ten bu yana Türkiye’nin en güçlü lideri olarak görülüyor. Kemal, İslam kanunlarını millet kanunlarından ayırarak, dini mahkemeleri kaldırarak, Avrupa hukukuna dayalı yeni bir hukuk sistemi oluşturarak, kadınlara seçme ve kamu görevlerinde bulunma hakkı vererek ve devlet destekli programları teşvik ederek Türkiye’yi modernize etti. ekonomi. ülkenin büyümesi ve sanayileşmesi.
Bu gidişat, 2003’te Erdoğan’ın gelişine kadar devam etti. O ve İslamcı partisi AK, Türkiye’yi Atatürk’ün planından uzaklaştırdı ve şimdi ülkeyi yeni bir İslami yönetim çağını başlatan otoriter neo-İslamcı bir hükümet tarzına döndürmekle suçlanıyor. Sultanlar. Erdoğan, gücü ekonomi, güvenlik ve iç ve dış ilişkilerle ilgili politikaları belirleyen bir cumhurbaşkanlığı etrafında merkezileştirerek, muhalefeti susturmak, insan haklarını baltalamak ve yargı sistemini cumhurbaşkanlığının kontrolü altına almakla ilgili eleştirilere maruz kaldı.
Şubat 1954’te mütevazi koşullarda doğan Erdoğan, İslam yanlısı Refah Partisi’ne katılmadan ve 1994’te İstanbul belediye başkanı olmadan önce mezun olduktan sonra yirmi yıl boyunca İslami çevrelerde aktifti. 4 ay hapis yattıktan sonra siyasete döndü. Partisinin modern Türk devletinin katı laik ilkelerini ihlal ettiği için kapatıldığını öğrenen Erdoğan, İslamcı kökenli yeni bir parti olan Adalet ve Kalkınma Partisi’ni (AKP) kurdu. 2003’ten bu yana, istikrarlı bir ekonomik büyüme dönemine başkanlık ederek ve bir reformcu olarak uluslararası övgüler alarak üç dönem Başbakan olarak görev yaptı. Türkiye’yi modernize etmek için dev altyapı projelerine öncelik verdiği için ülkenin orta sınıfı genişledi ve milyonlar yoksulluktan kurtuldu.
Ancak eleştirmenler, onun giderek daha otoriter hale geldiği konusunda defalarca uyardı. Bazıları onu, iktidarı elinde tutmak için siyasi kurumların içini oymak, esnetmek ve şekillendirmekle suçladı. Erdoğan, her zaman sorumlu olmasa da bir zamanlar hareketli olan Türkiye medyasının yüzde 90’ını kontrol ederek, bunun her zaman yankılanmasını ve hükümetin çizgisini genişletmesini sağlayabilir. Bir zamanlar laik milliyetçi müesses nizamın kalesi olan yargı, şimdi AKP destekçilerinin elinde. Tasfiyeler artık Türk siyasetinin olağan bir özelliği ve birçok kişi bugünkü seçimlerin giderek demokratik olmayan bir ortamda gerçekleştiğine inanıyor.
Peki insanlar bugün nasıl oy kullanacak?
Görünüşte, Türkiye’nin İslamcı lideri her zamankinden daha savunmasız görünüyor. Seçimler yaklaşırken, Türklerin şikayet edecekleri ve üzülecekleri çok şey oldu – ülkenin Şubat depremlerine verdiği ağır tepkiden, hırpalanmış ekonomiye kadar. Türkiye’nin modern tarihindeki en kötü doğal afetin resmi çetelesi 50.000’den fazladır, ancak birçok kişi gerçek rakamın çok daha yüksek olduğuna inanıyor ve hükümet saymayı bıraktı. Depremler, Erdoğan’ın uzun iktidarındaki yapısal kusurları ortaya çıkardı. Müttefiklere ve özellikle ‘Beşli Çete’ olarak bilinen bir şirketler grubuna inşaat ihaleleri vererek, kamu ihale kanunlarında yüzden fazla değişikliğe izin verdi. Ayrıca, bir deprem sırasında yüzlerce uzun kulenin kaçınılmaz olarak kibrit kutuları gibi düşmesi nedeniyle destansı boyutlarda bir hata olan, yasadışı inşaatlar için tekrarlanan aflara başkanlık etti.
Türkler, hükümetin depremlere acıklı tepkisine ne kadar kızgınsa, Türk ekonomisinin durumuna da aynı derecede kızgın. AKP iktidarının ilk on yılında, ekonomi politikaları gelenekseldi ve ekonomi hızla büyüdü, 2002 ile 2021 arasında ortalama yüzde 5,8 oldu. Ekonomiler hızla büyürken, merkez bankaları genellikle maliyeti artırarak ekonomiyi soğutmak için faiz oranlarını kullanır. ödünç almak. Ama Türkiye’de değil. Kendisini bir ekonomik deha olarak gören ve Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nı kontrol eden Erdoğan, Türk Lirası’nı desteklemek için fiyatları artırmak yerine fiyatları dip seviyelere çekmekte ısrar etti.
Kaçınılmaz sonuç, Türk lirasının değerinin düşmesi ve geçtiğimiz Ekim ayında yüzde 90 ile 25 yılın zirvesine ulaşan enflasyonun yükselmesi oldu. Ekonomiye olan güvenin sarsılması, yabancı ve yerli yatırımcıların paralarını Türkiye’den çekerek sorunu daha da kötüleştirmesi. Ülkenin döviz rezervleri, Erdoğan’ın alışılmışın dışında ekonomi politikaları tarafından ciddi şekilde tüketildi. Çarşamba günü Türkiye’nin Rusya’ya 600 milyon dolarlık doğal gaz faturasının ödemesini 2024 yılına kadar ertelediği açıklandı. Anlaşma hükümlerine göre Türkiye’nin Rusya’ya yapacağı 4 milyar dolara kadar enerji ödemesinin erteleneceği anlaşıldı. Türkiye’nin Rusya ile büyüyen bağları, Batı’da ülkenin NATO ile olan bağlarından uzaklaşmaya başladığına dair endişelere yol açtı.
Aralık ayında bir başka panik belirtisi olarak Erdoğan, bir yıl önce 312 dolar olan işçiler için aylık asgari ücreti yüzde 55 artırarak 454 dolara çıkardı. Asgari genel işçi aylık 15.000 TL (768 ABD Doları). Duyurunun seçimden beş gün önce açıklanmış olması tamamen tesadüf!
Görünüşte, bugünün seçimleri yakın dövüş vaat ediyor. Bu yazının yazıldığı sırada, anketler, altı partili muhalefet bloğunun 74 yaşındaki lideri Kemal Kılıçdaroğlu’nun ilk turda oyların yüzde 49’unu alarak seçimlere devam etmek için gereken yüzde 50’nin biraz gerisinde kalacağını gösteriyor. Açık zafer. Ancak Perşembe günü muhalefet adayı Muharrem İnce’nin yarışmadan çekileceğinin ani duyurusu Kılıçdaroğlu’nun çizgiyi aşmasına ve böylece ikinci tura kalmamasına neden olabilir. Adaylardan hiçbiri yüzde 50 oyu alamazsa, yarışma 28 Mayıs’ta yapılacak ikinci tura kalacak.
Ama cumhurbaşkanlığı yarışını kaybederse Erdoğan yenilgiyi kabul edecek mi? Yoksa yargısal müdahale, yeniden sayım veya başka yollarla sonucu tersine çevirmenin bir yolunu mu bulacak? Sahne zaten ikincisi için ayarlanıyor. Erdoğan geçtiğimiz günlerde Kılıçdaroğlu’nun zaferinin ancak “Kandil”in desteğiyle gerçekleşebileceğini söyleyerek, yasadışı Kürdistan İşçi Partisi’ne veya Türkiye’nin Irak’ın Kandil dağlarında üslenmiş bir terör örgütü olarak tanıdığı Kürdistan İşçi Partisi’ne atıfta bulundu. Türkiye içişleri bakanı Süleyman Soylu geçen hafta bugünkü seçimi 15 Haziran 2016’daki darbe girişimine benzeterek, sandık güvenliğinden sorumlu adam için alışılmadık bir senaryo yaratarak, daha kimse oy kullanmadan seçimi darbe girişimi olarak sundu. Erdoğan’ın partisinin bir diğer ağır toplarından Binali Yıldırım, seçimleri Türkiye’nin Birinci Dünya Savaşı’ndan sonraki bağımsızlık savaşıyla bir tuttu ve bir diğer AKP yetkilisi Nurettin Canikli, muhalefetin seçimleri kazanması halinde Türkiye’nin bir millet olarak varlığının sona ereceğini iddia etti. Ancak Erdoğan’ın onayıyla yapılacak tüm bu açıklamalar, millet iradesine yönelik açık bir tehdittir. Erdoğan, bugünkü anketlerdeki başarıyı ülke için ölüm kalım meselesi ilan ederek, olayı bir seçimden daha fazlasına dönüştürüyor. Yanlış ipucu, kaybetse bile gücünden vazgeçmeyeceğidir.
Bu nedenle, modern Türkiye tarihinin en önemli anlarından biri olabilecek bir an, Türkiye ve cumhurbaşkanı için gerçekten zor bir gün.
