Portekiz Başbakanı yolsuzluk soruşturmalarının ardından istifa etti

Savcılıktan yapılan açıklamaya göre, Costa ve diğerleri aleyhindeki soruşturmada “fonların kötüye kullanılması, politikacılar tarafından aktif ve pasif yolsuzluk ve nüfuz ticareti” iddiaları yer alıyor.

Açıklamada, Costa’nın lityum arama ve hidrojen üretimi lisanslarının verilmesini hızlandırmak için kişisel olarak müdahale ettiği iddiasıyla da bağımsız olarak soruşturulduğu belirtildi.

Costa, düzenlediği basın toplantısında, “Başbakanın görevleri dürüstlüğümle ilgili herhangi bir şüpheyle bağdaşmıyor” dedi.

Bu şartlar altında istifamı Cumhurbaşkanına sundum” diye konuştu.

Portekiz cumhurbaşkanlığı ofisinden yapılan açıklamaya göre, Portekiz devlet başkanı Marcelo Rebelo de Sousa, Costa’nın istifasını kabul etti ve parlamentodaki partileri erken seçim düzenlemek amacıyla çarşamba günü toplantıya çağırdı.

Parlamentoyu feshedip erken seçim çağrısında bulunabilmesi için cumhurbaşkanının aynı zamanda ülkenin en üst düzey politikacılarının, eski cumhurbaşkanlarının ve diğer önemli isimlerin yer aldığı Danıştay’ı da toplaması gerekiyor.

Açıklamada, “Cumhurbaşkanı, Danıştay toplantısının hemen ardından millete hitap edecek” denildi.

Portekiz Sosyalist Partisi’nden Costa, 2015’in sonlarından bu yana başbakanlık yapıyor ve Ocak 2022’de yeniden seçildi.

Sosyalist Parti lideri Carlos Cesar, partinin “erken seçim ya da hükümet değişikliği gibi tüm senaryolara hazırlıklı olduğunu” söyledi.

– ‘Şaşırmış’ –

Costa gazetecilere, soruşturmanın başlatılmasına “şaşırdığını” ancak yasa dışı herhangi bir şeyin yapıldığı fikrini reddettiğini söyledi.

Salı akşamı bakanlarıyla konuşan Costa, “Hiç kimse hukukun üstünde değildir… adli makamlar soruşturma açmakta özgürdür” dedi.

Portekiz medyası Salı günü erken saatlerde, müfettişlerin çok sayıda bakanlığın yanı sıra Costa’nın ofisleri ve resmi konutunda arama yaptığını bildirdi.

Savcılar daha sonra Altyapı Bakanı Joao Galamba’yı suçladıklarını ve Costa’nın genelkurmay başkanı için tutuklama emri çıkardıklarını söyledi.

Soruşturma, ülkenin kuzeyindeki lityum madenciliği imtiyazlarının yanı sıra bir hidrojen üretim projesi ve Lizbon’un yaklaşık 100 kilometre (62 mil) güneyinde bir kasaba olan Sines’te Start Campus şirketi tarafından inşa edilecek bir veri merkezini içeriyor.

Kaçma riski ve yasadışı faaliyetlerin devam etme olasılığı nedeniyle Sines belediye başkanı ve iki Start Kampüs yöneticisi hakkında da tutuklama emri çıkarıldı.

Portekiz Çevre Koruma Ajansı’nın (APA) CEO’su da suçlandı.

– Tartışmalar –

APA, Mayıs ayında elektrikli pillerin yapımında önemli bir metal olan lityum madenciliği projesini onayladı.

Eylül ayının başında ikinci bir projeye yeşil ışık yakıldı. Projeler çevre derneklerinin ve yerel halkın bir kısmının direnciyle karşı karşıya kalıyor.

Portekiz, Avrupa’nın en büyük lityum rezervlerine sahiptir ve kıtanın önde gelen üreticisidir, ancak mevcut üretimi yalnızca seramik ve cam endüstrilerine yöneliktir.

Costa’nın popülaritesi, ulusal havayolu şirketi TAP ile ilgili olanlar da dahil olmak üzere bir dizi skandalın ardından yakın zamanda azaldı.

TAPgate adı verilen skandal, bir düzineden fazla bakan ve dışişleri bakanının görevlerinden istifa etmesine yol açtı.

Tartışma neredeyse bir yıl önce, bir TAP yöneticisinin 500.000 euroluk (534.000 dolar) kıdem tazminatı paketi aldığını ortaya çıkarmasının ardından patlak vermişti.

Alexandra Reis, TAP’tan ayrıldıktan sonra devlet hava trafik kontrol şirketi NAV’ın başına atandı. Aralık ayının başında Maliye Bakanlığı’nda yardımcı bakan oldu.

lf/pvh/rox