Türk etkisi artıyor: Türkiye ile Somali arasında Afrika Boynuzu'nda denizcilik anlaşması

Somali ile yapılan anlaşmanın bölgesel yansımaları

Cumhurbaşkanı Erdoğan, ülkenin kaderine terk edildiği 2011 yılında Somali'yi ziyaret etmişti. O yıl Somali için yeni bir başlangıçtı ve Türkiye ile Somali arasında yenilenen bir ittifakın habercisi olan yeni anlaşmayı artık “ikinci 2011” olarak görmek mümkün.

Anlaşma, Somali'nin karasularının güvenliğine yönelik adımların atılmasına, Somali'de yatırımların ve kıyı bölgesindeki turizm faaliyetlerinin artırılmasına olanak sağlayacak. Ayrıca Somali'nin ekonomik refahının artması ve güvenlik sorunlarının azalması bekleniyor. Aynı zamanda Türkiye'nin de kısmen desteklediği iyileşen güvenlik ortamı, ilgili bölgelerdeki yatırımların artırılmasına da fırsat sağlayacak.

Anlaşmanın önemli bir yönü, gelişmenin Mısır'ın dış politikasıyla ne ölçüde uyumlu olduğudur. Geçtiğimiz günlerde Cumhurbaşkanı Erdoğan ile Mısır Cumhurbaşkanı Sisi arasındaki görüşmenin hemen ardından Mısır'ın Afrika İşlerinden Sorumlu Dışişleri Bakan Yardımcısı, Türkiye Dışişleri Bakanlığı'nı ziyaret etti. Görüşmede, Türkiye ile Mısır'ın Afrika'da olası işbirliği konuları ele alınırken, Mısır'ın Doğu Afrika'daki Türk varlığını kabul ettiği vurgulandı.

Ayrıca, Türkiye-Somali anlaşması, Afrika Boynuzu ve Doğu Afrika'daki bölgesel rekabet açısından Büyük Etiyopya Rönesans Barajı (GERD) bağlamında Mısır-Etiyopya-Sudan denklemini etkileme potansiyeline sahiptir. Elbette anlaşma bu konuyu doğrudan etkilemiyor; Ancak Mısır ile Türkiye arasındaki normalleşmeyle birlikte iş birliğinin artacağı beklentisi, Mısır'ın Etiyopya ile baraj konusunda Etiyopya'ya yönelik pozisyonunun güvenlik perspektifini etkileyebilir. Ancak şunu da belirtmek gerekir ki, Türkiye'nin bu konuya doğrudan müdahale etmesini beklememeliyiz.

Mısır ayrıca Etiyopya ile Somaliland arasındaki mutabakat zaptı karşısında Somali federal hükümetini destekliyor. Bu aşamada Türkiye ve Mısır, Etiyopya'nın Somali'ye girmesine karşı uluslararası hukuka uygun davrandıklarını açıkladı. Ancak Türkiye'nin Somali ile imzaladığı anlaşmanın Etiyopya ile Somaliland arasındaki mutabakat zaptı ile hiçbir ilgisinin bulunmadığını, Türkiye'nin Etiyopya ile iyi ilişkiler içinde olduğunu da belirtmek gerekiyor. Hatta Etiyopya ile Çin'den sonra Etiyopya'da en fazla yatırım yapan ikinci ülke olan Türkiye arasındaki ekonomik ilişkilerin yanı sıra, karşılıklı ilişkileri olumsuz etkileyecek konumlardan da uzaklaşıyor gibi görünüyor.