Türk insansız hava araçları Orta Asya’daki çatışmaları karmaşıklaştırıyor mu?

Türkiye’nin Orta Asya ile ilişkilerine stratejik derinlik kazandırma çabaları, Kırgızistan’ın Tacikistan ile sınır çatışmalarında Türk savaş insansız hava araçlarını kullanmasına ilişkin tartışmalar arasında büyük olmasa da bir engele çarpmış gibi görünüyor.

Kırgızistan’ın geçen yıl satın aldığı Bayraktar TB2 İHA’ları, Eylül ortasından bu yana 100’e yakın kişinin hayatını kaybettiği tartışmalı sınır bölgelerinde Tacikistan ile devam eden çatışmalarda oyunun kurallarını değiştirdiği görülüyor.

Sosyal medya iddialarla dolu Kırgız kullanımı Türk dronları eşliğinde iddia edilen fotoğraflar Tacik askeri teçhizatının imhası. Drone’lar bir Tacik T-72 tankına çarptı, Kırım haberleri Bahsettiğim, diğerleri dronların Kırgızistan’ın kontrolü yeniden kazanmasına yardımcı olduğunu iddia ederken beş köy. Türk Twitter, Türk dronlarının Ukrayna ve Dağlık Karabağ’da olduğu gibi Kırgızistan’da da “tarih yazıyor” olmakla övünmekte gecikmedi.

göre Tacik medyasıKırgız kuvvetleri, yerleşim yerlerini, okulları ve camileri bombalamak için helikopterler ve Bayraktar insansız hava araçları da dahil olmak üzere ağır silahlar kullandı. Tacikistan ölü sayısını 41’e çıkardı. Kırgızca59 kişi öldü, 139 kişi yaralandı ve 613 ev hasar gördü.

Otuz yıl önce Sovyetler Birliği’nin çöküşünden sonra bağımsızlıklarından bu yana iki ülke arasında tartışmalı bir sınır bölgesinde sık sık çatışmalar yaşanıyor. Ancak bu kez gözlemciler, Birktar’ın Tacikistan’ın askeri üstünlüğünü telafi ettiğini kaydetti. Böyle bir sonuç, Bayraktarların dünya pazarına kaçışına ivme kazandırabilir, ancak Türkiye’nin Orta Asya cumhuriyetleriyle ilişkilerine çetrefilli bir faktör eklemeden olmaz.

Kırgızistan İHA’ları Aralık 2021’de teslim aldılar. Çatışmaların patlak vermesinden bir gün önce 13 Eylül’de Kırgızistan Cumhurbaşkanı Sadir Gabarov açılışı yaptı. yeni üs Sınır muhafızlarının hizmetine sunulan dronlar için üretildi. Şubat 2021’de Kırgızistan, Rusya ile S-300 hava savunma sistemleri ve Orlan-10 insansız hava araçları satın almak için de anlaşmaya vardı.

Buna karşılık Tacikistan da Türkiye’den Bayraktar insansız hava araçları satın almak için harekete geçti.

Nisan ayında, Kırgızistan Dışişleri Bakanı, Tacik-Kırgız sınırında bir başka kanlı çatışma olayını takiben, duyurdu Genbek Kolobiev Parlamentoda Türkiye’nin Tacikistan’a insansız hava aracı sağladığı yönündeki haberlerin doğru olduğunu söyledi. Kırgızistan’ın Türkiye’den bu konuda dikkatli olmasını istediğini, çünkü Kırgız Cumhuriyeti ile Tacikistan Cumhuriyeti arasındaki sorunların henüz çözülmemiş olduğunu söyledi. “İşe yaradığını söylediler.”

Nisan ayının başlarında, Tacikistan Savunma Bakanı Shirali Mirzo ve Türk mevkidaşı Hulusi Akar bir anlaşma imzaladılar. Askeri Çerçeve Anlaşması Ankara’da. Akar, o sırada Türkiye’nin sınır güvenliği ve terörle mücadelede Tacikistan’a yardım etmeye hazır olduğunu söyledi. Mirzo Türkiye’deyken Beyruttar fabrikasını ziyaret etti ve Erdoğan’ın küçük eniştesinin ailesine ait drone üreten şirket Baykar’ın yöneticileriyle bir araya geldi. Fotoğrafları ziyaret edin Tacikistan’daki Türk Büyükelçiliği tarafından paylaşıldı.

Ancak Mayıs ayında, Kırgızistan Ulusal Güvenlik Devlet Komitesi, Tacikistan’ın sahip olduğu “güvenilir bilgiye” sahip olduğunu söyledi. Anlaşma imzalanmadı Baykar veya herhangi bir Türk İHA üreticisi ile; Bu nedenle, Bayraktar İHA’larını satın aldığına dair raporlar doğrulanmadı.

Baykar’ın Tacikistan ile henüz anlaşma imzalayamaması, Türkiye’nin Kırgızistan’ı kızdırmaya yönelik endişelerine bağlanabilir.

Türkmenistan, Aralık 2020’de TB2 insansız hava araçlarını satın alan ilk Orta Asya cumhuriyeti oldu. Özbekistan ve Kazakistan, Kırgızistan’ın ardından Baykar ile görüşüyor.

Batı ile gergin ilişkilerin ortasında, Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan son yıllarda giderek doğuya bakıyor. Türkiye’nin Rusya ve Çin’in hakim olduğu Şanghay İşbirliği Örgütü’ne katılmak istediğini ve bölgedeki Türk ülkeleriyle etnik ve dilsel bağlara dayanarak Orta Asya’daki Türk etkisini güçlendirmeyi istediğini kaydetti.

Dolayısıyla Bayraktarların satışının bu çabaları nasıl etkileyeceği yakından ilgili bir soru. Ankara, TB2 insansız hava araçlarını satmak için acele ediyor ve sonuçları pek umursamıyor gibi görünüyor.

Bu yaklaşımın yankılanması, analiz Devlete ait Anadolu Haber Ajansı tarafından aktarılan haberde, “Kırgızistan ile Tacikistan arasındaki sınır çatışmaları, Ermeni silahlı kuvvetlerindeki aşırılıkçı unsurların Dağlık Karabağ’daki yeni statükoya ve Paşinyan hükümetine düşmanlığı gibi gerilim noktaları, ABD’nin çekilmesinin ardından Afganistan’dan kaynaklanan tehditler ve daha birçok bölgesel tehlike ortaya çıkıyor Türk silahlı İHA’ları için geniş bir faaliyet alanı var.”

Kasım 2021’de Türkiye, Türk Devletleri Teşkilatı (OTS) ile Azerbaycan, Kazakistan, Kırgızistan ve Özbekistan, 1990’lardan bu yana çeşitli işbirliği girişimlerinin doruk noktasına ulaştı. Tacikistan, sakinleri çoğunlukla Farsça konuştuğu için grubun bir parçası değil.

Ulaştırma Hizmetleri Ofisi Genel Sekreteri açıkçası önyargılı Son tırmanışın ardından Kırgızistan ile, grafik protestolar Tacikistan’dan. Bu görüş, Türkiye’nin Orta Asya cumhuriyetlerine karşı ilan ettiği tarafsızlığını gölgelemektedir.

Avrasya meselelerinde uzmanlaşmış Moskova merkezli bir Türk akademisyen olan Kerim Has’a göre, Türk dronlarının Kırgızistan ile Tacikistan arasındaki sık sık sınır çatışmalarında ilk kez görünmesi, çatışmaya yeni bir boyut kazandırdı. Al-Monitor’a yaptığı açıklamada, Orta Asya’daki Türk insansız hava aracı pazarının genişlemesinin, Rusya’nın arka bahçesi olarak gördüğü ve Moskova’yı rahatsız ettiği bir bölgede Türkiye’nin stratejik askeri etkisini derinleştirebileceğini, ancak Rusya’nın artan sorunları göz önüne alındığında şu anda herhangi bir karşı hareketin olası görünmediğini söyledi. Ukrayna. .

Has için, TB2 insansız hava araçları, Tacikistan yıllarca göreceli askeri üstünlüğe sahip olduktan sonra, ölçekleri Kırgızistan lehine çeviriyor. “Daha önceki sınır çatışmalarında Kırgızistan genellikle ağır kayıplar verirken, bu kez Tacikistan ağır kayıplar veriyor.”

Araştırmacı, insansız hava araçlarının satışının nihayetinde Türkiye’ye faydadan çok zarar getirebileceği konusunda uyardı. “Mevcut durum Türkiye’nin Tacikistan ile ilişkilerine zarar verebilir veya Tacikistan’ı Kırgızistan ile dengeyi sağlamak için Türkiye, İran veya Rusya’dan İHA almaya teşvik edebilir. İHA’lar İran’dan gelirse Tahran’ın nüfuzunu genişletebilir. Türkiye’ye İHA satarsa Tacikistan’da da Kırgızistan’dan tepki görebilir. Bu nedenle drone ticareti iki tarafı da pek tatmin edemez. Türkiye, Erdoğan’ın yakın çevresi için birkaç yüz milyon dolar kar elde etmek için ilişkilerine zarar verme riskiyle karşı karşıyadır.”

Hass’a göre drone kullanımı çatışmaları uzatıyor ve daha fazla can kaybına neden oluyor, bu da Kırgızistan ile Tacikistan arasındaki sınır anlaşmazlığına diplomatik bir çözüm bulmayı zorlaştırıyor. Kırgızistan ve Tacikistan’ın her iki gruba da üye olduğunu belirterek, “Bu da 1996 yılında bölgesel çatışmaları çözmek amacıyla kurulan Toplu Güvenlik Antlaşması Örgütü ve Şanghay İşbirliği Örgütü’nün etkinliğini zedeliyor” dedi. Drone’ların çatışmalara kattığı olumsuz ivme, sadece Moskova için değil, Pekin için de can sıkıcı” dedi.

Son tartışmada Türkiye, Etiyopya hükümetinin Tigray isyancılarına karşı TB2 insansız hava araçları kullanmasına yönelik tehditler karşısında bu yılın başlarında Etiyopya’daki büyükelçiliğini Kenya’ya taşımak zorunda kaldı.

Kısacası, çatışma bölgelerine drone satışı, Türkiye’nin bazı taraflarla olan bağlarını güçlendirebilir, ancak diğerleriyle olan ilişkilerine zarar verebilir. Bu tür tartışmaların Orta Asya’ya akması, Erdoğan’ın Azerbaycan ile Ermenistan arasında olası bir uzlaşma temelinde Orta Asya’ya yaratmayı hayal ettiği ulaşım koridoru açısından da kötü bir işarettir.