Türkiye Avrupa Konseyi’nden ihraçla karşı karşıya – EURACTIV.com

Nebahat Akog, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin 2000 yılında Türkiye’de gözaltındayken işkence gördüğüne ve kendisini ve diğerlerini kadın hakları mücadelesini sürdürmeye teşvik ettiği kararının ardından hayatının yeniden başladığını söyledi.

Türkiye, tutuklu işadamı ve işadamı Osman Kavala’yı serbest bırakan 2019 mahkeme kararını uygulamadığı için önde gelen bir insan hakları organı olan Avrupa Konseyi’nden (CoE) ihraç edilmekle karşı karşıya kalırken, şimdi Türklerin bu korumayı kaybedeceğinden korkuyor.

Uzmanlar, Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi’nin Ankara aleyhinde şimdiye kadar diyaloğu vurgulayan ancak sonunda Türkiye’nin görevden alınmasını veya askıya alınmasını görebilecek ihlal davaları başlattığını söylüyor.

Avrupa Konseyi’nden bir sözcü olası tedbirler hakkında sorulan bir soruya, atılacak adımlar ve zamanlamaları konusunda karar vermenin komiteye bağlı olduğunu söyledi.

Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nden alınan veriler, Türkiye hakkında 1959 ve 2021 yılları arasında 3.820 karar verdiğini ve bunların 3.385’inin en az bir hak ihlalini içerdiğini gösteriyor – herhangi bir ülkenin en yüksek oranı. Türkiye, 46 üye ülke arasında en büyük nüfusa sahiptir ve birçoğundan önce anlaşmayı imzalamıştır.

Bu, bir Üye Devlet aleyhine ikinci kez adli takibat başlatılıyor. Bir önceki durumda, Azerbaycan sonunda bir cezayı hayata geçirdi.

Sonuçları henüz belirlenmemiş olsa da uzmanlar, 85 milyon vatandaşı binlerce kişiye tazminat sağlayan bir mekanizmadan mahrum bırakacağı için Türkiye’nin elden çıkarılmaması gerektiğini söylüyor.

Kadın haklarının önde gelen savunucularından Akog, “Umarım Avrupa Konseyi nakavt darbeyi indirmez” dedi. “(Türk) yetkililerin Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin kararlarını uygulayacağını ve Batı dünyasından tamamen kopmamamızı umuyorum.”

Türkiye’nin Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin kararlarını uygulamayı reddetmesinin kendisini “karamsar” yaptığını söyledi. Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’ne bağlı kalmazsa, Türkiye’de hukukun üstünlüğünün de geçersiz olacağını sözlerine ekledi.

‘Yargı mücadelesi’

Akok, kocasının öldürülmesi ve 1994’te Diyarbakır’da 10 günlük gözaltında tutulduğu sırada işkence gördüğü iddiaları da dahil olmak üzere 1990’larda Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’ne başvuruda bulundu.

2000 yılında mahkeme, Türk devletinin kocasının hayatını korumadığına ve Akog’un gözaltında elektrik şoku ve kafasına darbeler de dahil olmak üzere yaptığı muamelenin işkence teşkil ettiğine karar verdi.

Akog, “Yargı mücadelesini kazanabilmek, adaletin her şeye rağmen işlediğini görebilmek size inanılmaz bir enerji veriyor” dedi.

Avrupa Konseyi sözcüsü, Türkiye’nin 8 Kasım itibariyle, genellikle yeni yapısal veya sistemik meseleleri ilgilendiren 136 “öncü” dava da dahil olmak üzere 521 Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi kararını ve kararını henüz tam olarak uygulamadığını söyledi.

Kavala davası, Türkiye’nin Batılı müttefiklerinden yargının siyasallaşması nedeniyle eleştiri aldı. Komite ayrıca Kürt yanlısı siyasetçi Selahattin Demirtaş’ın serbest bırakılması için defalarca çağrıda bulundu.

Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi eski yargıcı ve İstanbul Kadir Has Üniversitesi’nde hukuk profesörü olan Ayşe Işıl Ergovinç, yargılamanın Kavala’nın tutukluluğunun kendisini susturduğu kararı nedeniyle başlatıldığını söyledi – Türkiye için bu tür ilk mahkumiyet.

Komisyon Eylül ayında, Kavala’nın serbest bırakılmaması halinde yetkililerin atılacak diğer adımları görüşmeleri gerektiğini söyledi.

Ergovich, bunun komitenin diyalogdan yana olduğunu gösterdiğini söyledi.

Bakanlar kurulu burada daha sert bir karar alabilirdi, ama olmadı” dedi.

Avrupa Konseyi sözcüsü, konseyin üst düzey temsilcilerinin, üye devletlerin Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin kararlarını uygulama konusundaki “bağlayıcı yükümlülüğünü” “tekrar tekrar vurguladığını” söyledi.

Türk Dışişleri Bakanlığı bu haber hakkında yorum yapmadı. Ankara geçen hafta komiteye Kavala’nın temyiz başvurusunu ve Anayasa Mahkemesi’ne yapılan başvurunun halen derdest olduğunu bildirdi.