Türkiye depreminden sonra deprem riskinin azaltılmasında sonraki adımlar

Yeni bir çalışma, Şubat 2023’te Türkiye’de meydana gelen depremin ardından yaşanan son yıkımdan ileriye dönük öngörüler, uyarılar ve öneriler sunuyor.

ile Rebecca OwenBilim yazarı (beccapox)

alıntı: Owen, R, 2023 Türkiye Depreminden Sonra Deprem Riskini Azaltmada Sonraki Adımlar, Templor, http://doi.org/10.32858/temblor.310

Şubat 2023’te Türkiye ve Suriye, yalnızca dokuz saat arayla, birincisi Richter ölçeğine göre 7,8 büyüklüğünde ve ikincisi Richter ölçeğine göre 7,5 büyüklüğünde olmak üzere iki güçlü depremle sarsıldı. 50.000’den fazla kişi Şehirleri öldürdüler ve yok ettiler.

Bölge yıkıma uğrarken araştırmacılar, sismik olarak aktif bu bölgede gelecekte ölümleri önlemek için hassas bölgelerin ve altyapının korunmasıyla ilgili sorularla uğraşıyor. A son yorum Nature Communications Earth and Environment’ta, bu depremlerin hem Türkiye hem de Suriye’deki etkilerini yeniden inceledi ve insanları gelecekteki trajedilerden korumak için bu bölgedeki risk ve riski yeniden değerlendirme ihtiyacını belirledi.

Bir çift sıra dışı deprem

6 Şubat 2023 sabah saat 4:17’de, Türkiye’nin güneydoğusundaki çoğu insan uykudayken, yoğun nüfuslu bölgede binaların çökmesine neden olan sarsıntı başladı. Dokuz saat sonra, ikinci deprem derinleşen insani krizi şiddetlendirdi. İlk depremde hasar gören binalar yıkılmış veya daha sağlam hale gelmiştir. Sonucunda, Milyonlarca insan Türkiye ve Suriye’de. Bu deprem çifti şu şekilde sınıflandırılır: beşinci en ölümcül 21. yüzyılda.

Bu bölge, geçmişte birçok büyük deprem yaşadığı için depremlerle ünlüdür. Doğu Anadolu Rift Zonu, Anadolu Levhası ile Arap Levhasının kuzey ucu arasındaki sınırı oluşturur. Bunun gibi bir yer, su ve verimli yetiştirme alanları gibi bol miktarda doğal kaynağa sahiptir. Ancak deprem anında nüfus merkezlerini ve sanayiyi aksatabilecek aktif fay zonları ve levha hareketlerine de sahiptir. Şehirlerin ve sismik faaliyetlerin bu birleşimi, potansiyel tehlikelerin anlaşılmasını ve büyük depremler meydana geldiğinde gelecekteki hasar ve kayıpların önlenmesi için hızlı hareket edilmesini zorunlu kılmaktadır.

Tarihsel olarak, Doğu Anadolu Rift Kuşağı boyunca meydana gelen depremlerin büyüklükleri orta (6 veya daha büyük) ila büyük (7’den büyük) arasında değişmiştir ve bu geçmiş depremler fayın ayrı bölümlerini yırtmıştır. Şubat 2023 deprem çifti farklıydı. Yakın tarihli makalenin ortak yazarı ve ETH Zürih’te kıdemli araştırmacı olan Luca Dal Ziliu, bu depremlerin birlikte Doğu Anadolu Rift Bölgesi’nin birkaç bölümünü parçalayarak “son büyük olaylardan bu yana biriken açıkta daha büyük bir kayma yarattığını” söylüyor. “Bu alışılmadık davranış, beklenmedik boyut ve hasara katkıda bulundu.”

tehlikeli binalar

Devam eden savaş nedeniyle nüfusun zaten çok savunmasız olduğu Suriye’de, büyük bir depreme dayanacak şekilde standartların altında malzemelerle ve uygun olmayan tasarımla yapılar inşa edilebilir. Ancak Türkiye’de bile 150.000’den fazla bina yıkıldı veya tamir edilemeyecek şekilde hasar gördü. 1947 yılında doğdu ve En son 2018’de güncellendiÇalışmada Dal Ziliu, Türkiye’deki bina yönetmeliklerinin bölgedeki sismik endişeleri ele aldığını, ancak bir binanın depreme dayanıklı olması için bu bina şartnamelerinin takip edilmesi ve uygulanması gerektiğini söylüyor.

Türkiye’de çökmeye meyilli yapı tiplerinden biri de sıkıştırılamayan betonarme binalardı. Bu eski binalar, onları ayakta tutabilecek ve “Turta– bir katın altındaki katın üzerine çöktüğü yer.İkinci tip hassas bina “ince katlı” bir binaydı, diyor. Osman Özbulut, çalışmaya dahil olmayan Virginia Üniversitesi’nde inşaat mühendisliği yardımcı doçenti. Bu tip binalarda birinci katta binanın üst katlarına göre daha az desteği olan bir garaj veya açık ticari alan bulunur. Yumuşak zeminli hem eski hem de yeni binalar bu tür bir çökme göstermiştir.

Özbulut, “Yenilenmeyen veya kalitesiz malzeme ile tasarlanıp inşa edilen binaların bu depremden kurtulma şansı yoktu” diyor. Bununla birlikte, muhtemelen modern yönetmelik gerekliliklerine göre tasarlanmış, çökmeyen ancak ciddi ila orta derecede hasar görmüş birçok bina da vardır. Bu binaların çoğu şimdi yıkılacak.

Modern sismik bina yönetmelikleri, güçlü bir depremden sonra bina sakinlerini korumaya devam ederken, binalarda meydana gelebilecek hasarı öngörmeyi amaçlar. Özbulut, “Bu performans amacına can güvenliği deniyor” diyor Özbulut, “İşlevsel amacı can güvenliğini korumak, deprem sonrasında hasara kontrollü bir şekilde dayanacak ve ayakta kalacak şekilde tasarlanmış bir bina.

Yeni Zelanda Christchurch depremleri 2010 ve 2011’de Limit tespiti Can güvenliği gerekliliklerine dayalı bina yönetmeliklerinden. Özbulut, bu modern kodla tasarlanan binlerce binanın depremlerde ağır hasar gördüğünü ve yıkılmalarına yol açtığını söylüyor.

Christchurch’ten sonra mühendislik topluluğu, modern binaların bu kadar güçlü depremler sırasında performans gösterememesi nedeniyle alarma geçti. Yeni Zelanda’daki yıkım ve kayıplardan kaynaklanan tasarım girişimlerinden biri, işlevsel iyileşmeyi göz önünde bulundurarak yapıları inşa etmekti. Özbulut, binaların sadece yaşayanları korumak için değil, aynı zamanda hasarı önlemek ve bir depremden sonra kabul edilebilir bir süre içinde yeniden oturulmasını sağlamak için tasarlanıp inşa edildiğinde fonksiyonel iyileşme olduğunu açıklıyor. Daha yüksek performans hedefine ulaşmak için farklı tasarım stratejileri kullanılabilse de, taban izolasyon sistemleri ve sismik sönümleyiciler gibi deprem koruma teknolojilerinin güçlü bir depremden sonra “işlevsel iyileşmeyi” kolaylaştırabileceğini söylüyor.

bölge genelinde riskler

Özbulut, “Türkiye deprem dizisi, geliştiricilerin bir deprem sırasında kabul edilebilir riskleri yeniden düşünmeleri için ciddi bir alarmdır” diyor. İstanbul’un güneyindeki Kuzey Anadolu fay sisteminin Marmara Denizi’nin altında uzanan kısmı gibi yakındaki diğer sismik olarak aktif alanlar da endişe vericidir. Marmara Denizi sektörü kapalı olabilir ve muhtemelen ev sahipliği yapacaktır. büyük ölçekli olay.

“İstanbul’daki insanlar da, bölgedeki binaların eskisi kadar güvenilir olmayabileceği bilgisiyle, yaklaşan sismik tehlikeyi taze bir şekilde hatırlatarak yüksek alarmda” diyor. Judith HubbardCornell Üniversitesi’nde bir jeolog ve misafir yardımcı doçent olan , son makaleye katılmadı.

Lut Gölü fay sistemi, nadir fakat büyük depremlerin uzun bir tarihi kaydıyla yakınlardaki bir başka endişe kaynağıdır. Bu çatlağın kuzey kısmı son iki bin yılda MS 100 ile MS 750 arasında üç büyük depreme maruz kaldı ve şimdi ortadan kayboldu. 850 yaşında büyük bir deprem olmadan. Bölgedeki siyasi ve sosyal çalkantılar, bir sonraki büyük olay gelmeden önce binaların güvenliğini sağlamak için gerekli güçlendirme ve onarımların yapılmasını zorlaştırabilir. Hubbard, “Bir depremden sonra, her zaman bir miktar uluslararası yardım çabası vardır, ancak en büyük kazanç, bir sonraki büyük depremden önce çalışmak olacaktır” diyor.

Kırılganlığı azaltma ve dayanıklılık oluşturma

Gelecekteki tehlikelere daha iyi hazırlanmak için, Dal Zilio’nun gelecekteki büyük depremlerin etkisini en aza indirmek ve toparlanmaya yardımcı olmak için birkaç önerisi var: güçlü bir depremde yeni inşaatların daha iyi performans göstermesini sağlamak için bina yönetmeliklerinin güncellenmesi ve uygulanması; eski binaların güçlendirilmesine öncelik vermek; Halkı kendilerini ve mülklerini nasıl koruyacakları konusunda bilgilendirmek için halkı bilinçlendirme kampanyaları başlatmak; ve acil müdahale hizmetlerinin iyileştirilmesi. Türkiye’de ihtiyaç duyulan risk sigortasını teşvik etmek, konut sakinlerinin kayıplarını telafi etmelerine ve daha çabuk toparlanmalarına yardımcı olmanın başka bir yolu olabilir. Dal Zilio ayrıca erken uyarı sistemleri için daha fazla araştırmaya yatırım yapılmasını ve sismik olarak daha güvenli şehirler inşa etmek için şehir planlamacıları, sismologlar ve bölge sakinleri arasında işbirliğini teşvik etmeyi öneriyor.

Hubbard, “Bazı depremlerin neden özellikle yıkıcı olduğunu anlamak önemlidir, ancak sismoloji genellikle insan etkilerinden ayrı tutulur” diyor. Sismoloji çoğunlukla fayları anlamaya odaklanırken, “büyük bir depremin ardından, bilimin insanlar için neden bu kadar önemli olduğunu düşünmek gerçekten önemli” diye ekliyor.

Referanslar

Dal Zilio, L., ve Ampuero, J., 2023, Deprem çifti Türkiye ve Suriye, Communications Earth & Environment, Buradan ulaşabilirsiniz. https://doi.org/10.1038/s43247-023-00747-z

Telif hakları

Metin © 2023 Templor. CC BY-NC-ND 4.0.0 Güncelleme

Çalışmalarımızı – Temblor’un makalelerini ve haritalarını – Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International altında yayınlıyoruz (CC BY-NC-ND 4.0.0 Güncelleme) lisans.

Daha fazla bilgi için lütfen gönderi yönergelerimize bakın veya sorularınız için [email protected] ile iletişime geçin.