Türkiye, Finlandiya’nın üyeliğini onaylayan son NATO ülkesi olmaya hazırlanıyor
Türkiye Perşembe günü, Rusya’nın Ukrayna’yı işgalinin ardından Finlandiya’nın ABD öncülüğündeki savunma ittifakına üyeliğini onaylayan son NATO ülkesi olma yolunda ilerliyordu.
Parlamento, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın teklifi bu ayın başlarında alenen onaylamasının ardından İskandinav ülkesinin üyeliğini oylamaya karar verdi.
Rusya ile 1.300 kilometre (800 mil) sınırı olan Finlandiya’nın, dünyanın en güçlü askeri bloğunun 31. üyesi olmasına sadece birkaç teknik adım kaldı.
Yetkililer, sürecin önümüzdeki hafta başlarında tamamlanmasını bekliyor.
Türkiye seçimleri, Cuma gününün sabah saatlerine kadar uzama tehdidinde bulunan bir maraton oturumu sırasında gerçekleşti. Milletvekillerinin gece yarısı civarında adaylığı tartışmaya başlaması ve birkaç saat sonra teklifi onaylaması bekleniyordu.
Finlandiya ve komşu İsveç, onlarca yıllık askeri uyumsuzluğa son verdiler ve geçen Mayıs ayında NATO’ya katılmaya karar verdiler.
Talepleri, Batı dünyasının 2. Dünya Savaşı’ndan bu yana Avrupa’nın en tehlikeli çatışmasında Rusya’ya karşı koyma isteğini göstermek için Haziran ayında düzenlenen bir ittifak zirvesinde kabul edildi.
Ancak tekliflerin hala tüm üye parlamentolar tarafından onaylanması gerekiyor – bu süreç Türkiye ve Macaristan ile birlikte durdu.
– “Şikayetler çok”-
Erdoğan, uzun süredir devam eden bir dizi anlaşmazlık nedeniyle İsveç’in adaylığına sert bir direniş gösterdi.
Finlandiya’nın üyeliğine yönelik daha destekleyici konumunun sinyalini ilk olarak Ocak ayında verdi – bu, İskandinav komşularını diplomatik baskıya boyun eğmeye ve her iki başvurunun da gecikmemesi için tekliflerini geri çekmeye zorladı.
Macaristan Parlamentosu, Finlandiya’nın NATO üyeliğini Pazartesi günü onayladı. İsveç’in üyeliğinin 15 Haziran’da sona erecek olan mevcut oturumda onaylanması bekleniyor.
Ancak Macaristan Başbakanı Viktor Orban’ın bir sözcüsü Çarşamba günü İsveç’i “havayı temizlemeye” ve oylamanın gidişatı konusundaki “büyük şikayetleri” ele almaya çağırdı.
İsveç, Macaristan’da hukukun üstünlüğü konusundaki endişelerini dile getirerek Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in en yakın müttefiklerinden biri olan Orban’ı kızdırdı.
Ayrıca, Erdoğan’ın 2016’daki başarısız darbe girişimi ve Kürtlerin bağımsız bir devlet için onlarca yıllık mücadelesiyle bağlantılı düzinelerce zanlıyı teslim etmeyi reddederek Türkiye’yi kızdırdı.
Stockholm hala ittifaka Vilnius’ta yapılacak Temmuz zirvesi için zamanında katılmayı umuyor.
Analistlerin çoğu, Türkiye’nin Mayıs ayında yapılacak genel seçimler sonrasına kadar İsveç’in adaylığını oylamayacağına inanıyor.
– ‘Proje hedefi’ –
NATO, Müttefiklerin Nazi Almanya’sını yenilgiye uğratmasının hemen ardından başlayan Soğuk Savaş döneminin başında, Sovyetler Birliği’ne karşı bir ağırlık olarak kuruldu.
Blok, kendisini Rusya’nın sınırlarına daha da yaklaştıran genişleme dalgalarından geçti.
Bir zamanlar Moskova’nın fiilen kontrolü altında olan doğu ve güney Avrupa ülkelerinde NATO’nun nüfuzu Kremlin’i kızdırdı ve Washington ile ilişkilerinde artan gerilimlere yol açtı.
Başkan Vladimir Putin, 13 ay önce savaşı başlatmasının ana nedenlerinden biri olarak NATO’nun Ukrayna’ya yayılma tehdidini gösterdi.
Ancak çatışma, Putin’in tasavvur ettiğinden zıt jeopolitik etkiye sahip oldu.
Ukrayna şu anda NATO üyelerinden önümüzdeki haftalarda veya aylarda planlanan yeni bir karşı saldırıda kullanmayı umduğu tankları ve diğer ağır silahları alıyor.
Finlandiya, Putin savaşa gidene kadar NATO üyeliğini ciddi bir şekilde tartışmadı.
İlk başta Kremlin, bloğun Rusya’nın kuzeybatı sınırının yeni bir uzantısına erişimini önemsizmiş gibi görünüyordu.
Ancak Rusya son haftalarda diplomatik söylemini hızlandırdı.
Stockholm, İsveç ve Finlandiya’nın NATO’ya katılmaları halinde askeri olanlar da dahil olmak üzere “misilleme önlemleri” için “meşru hedefler” haline geleceğini söyledikten sonra Rus büyükelçisini bu hafta çağırdı.
Putin ayrıca geçen hafta sonu komşu Belarus’ta taktik nükleer silahlar konuşlandırma planlarını duyurdu.
zak / php
