Türkiye, yüksek enflasyon oranlarına rağmen küresel sıralamada servet artışında birinci sırada yer alıyor

Türkiye, yıllık küresel servet sıralamasında dünyanın geri kalanının kilometrelerce ilerisinde yer aldı. Ülkedeki yüksek enflasyon göz önüne alındığında bu sonuç şaşırtıcı olabilir.

İsviçre bankası UBS, 2024 Dünya Servet Raporu’nda ülkenin adının yerel yazılışını kullanarak, “Türkiye, 2022 ile 2023 arasında yetişkin başına servette %157’den fazla şaşırtıcı bir büyüme sergiliyor ve diğer tüm ülkeleri geride bırakıyor” diye yazdı.

Yetişkin başına ortalama servet artışı açısından sonraki ülkeler ise %20 civarındaki Rusya ve Katar ile %16’nın biraz üzerindeki Güney Afrika oldu. Amerika Birleşik Devletleri’nde yetişkin başına ortalama zenginlik yaklaşık %2,5 arttı.

Türkiye’nin enflasyon oranı yaklaşık %72’dir; bu, ülkenin 85 milyon insanı için şaşırtıcı bir rakamdır ve bu kişilerin birçoğunun satın alma gücü son birkaç yılda dramatik bir düşüş yaşamıştır. Son beş yılda, Türk lirası Dolar karşısında değerinin yaklaşık yüzde 83’ünü kaybetti Döviz fırsatları Çarşamba günü Londra saatiyle 09.07 itibarıyla dolar 33 lira oldu.

Ancak ev gibi varlıklara sahip olan Türklerin serveti, enflasyonun bu mülklerin maliyetlerini artırmasıyla arttı.

UBS raporu, net değeri veya “zenginliği”, “finansal varlıkların değeri artı hanehalklarının sahip olduğu gerçek varlıklar (özellikle konut) eksi borçları” olarak tanımlıyor. Raporun yazarlarından bazıları gazetecilerle temas halinde Türkiye’de enflasyon ile artan refah arasındaki ilişkiyi analiz etti.

“Bazı yönlerden enflasyonun yüksek temposu, en azından yerel para birimi cinsinden servetin neden çok daha fazla arttığını açıklamaya da yardımcı oluyor” [more] UBS Küresel Varlık Yönetimi ekonomisti Samuel Adams, CNBC’ye “Zenginliğin nominal terimlerle ölçüldüğünü belirtmekte fayda var” dedi.

“Enflasyon çok yüksekse, konut gibi gerçek bir varlığınız varsa, ev fiyatları daha hızlı olmasa da enflasyona paralel olarak artma eğilimi gösterir” dedi. “Dolayısıyla, bu ortamlarda oldukça iyi performans gösteren ev sahibi veya hisse senedi sahibi insanlar, servetlerinin biraz daha hızlı biriktiğini görme eğiliminde.

Adams, “Elbette bu, herkesin aynı ölçüde yararlandığı anlamına gelmiyor” diye ekledi. “Eğer bu varlıklara sahip değilseniz, maaş artışlarınız enflasyona yetişmiyorsa elbette olumsuz etkilenir.”

Raporda ayrıca servet artışını en çok değiştiren “para birimi etkisi”ne de dikkat çekildi; yerel para birimindeki servet büyüme rakamları genellikle dolar cinsinden olanlardan önemli ölçüde farklılık gösteriyor.

Raporda, “Türkiye’nin halihazırda olağanüstü büyümesi ABD doları bazında yüzde 63’ün üzerinde… ve Türk lirası bazında neredeyse yüzde 158’e ulaşıyor” denildi. Raporda yer alan bir diğer örnek ise, 2022 ile 2023 yılları arasında ABD doları cinsinden yetişkin başına ortalama %2’den az servet artışı görülen, ancak yerel para birimi cinsinden bu büyümenin %9 olduğu Japonya’dır.

UBS, ülkelerin 2008 ile 2023 yılları arasındaki ortalama servet artışını değerlendiren “en dramatik gelişmenin Türkiye’de meydana geldiğini” yazdı ve “bu dönemde yetişkin başına ortalama servetin yerel para birimi cinsinden %1,708 arttığını” belirtti.

UBS Global Wealth Management baş ekonomisti Paul Donovan, varlık zengini olmanın mutlaka nakit zengini olmak anlamına gelmediğini, Türkiye’de bunun tam tersi olabileceğini belirtti.

“Zenginlik değil, yaşam standartları açısından şunu unutmamak gerekir ki, eğer ev sahibiyseniz, evinizin değeri artar ama aynı zamanda gerçek maaşınız da negatif olabilir. Yani… Varlık zengini,” dedi Donovan geçen hafta. Nakit fakiri.”

Şöyle ekledi: “Bu kesinlikle bir olasılık, çünkü Türk ekonomisinde son birkaç yılda ortaya çıkan baskının büyük kısmı negatif reel gelirden kaynaklandı ve varlık tarafında olup bitenlerden değil.”