Türkiye’de ticaret açığı nasıl azaltılabilir?
Ticaret açığına katkıda bulunan ürünleri üç ana kategoriye ayırmak mümkündür.
### Düşük üretim ve kalite nedeniyle ithal ürünler
Birinci kategoride Türkiye’de üretilen ancak çeşitli nedenlerle halen ithal edilen ürünler yer almaktadır. Bu ürünler yerli olarak üretiliyor ancak üretim miktarı ve kalitesi yetersiz. Sonuç olarak, bu durum ithalatın artmasına neden olmakta ve rekabet gücü olmadığından bu ürünlerin ihracatında zorluklar yaratmaktadır.
Yani bu ürünler ithalatı artırıyor, ihracatı engelliyor.
### Lüks tüketime yönelik ithal ürünler
İkinci kategori ise lüks mal arzulayanların ithal ettiği mallardan oluşmaktadır. Bu ürünlerin ithalatını azaltmak zor olabilir. Yüksek gelirli bireylerin lüks mal tüketimi ancak yüksek vergiler getirilerek azaltılabilir.
### Yerli üretimin yetersiz olması veya olmaması nedeniyle ithal edilen ürünler
Üçüncü kategori ise Türkiye’de üretilmeyen veya yetersiz miktarda üretilip ithalatını gerektiren ürünlerdir. Enerji bu kategorinin başlıca örneğidir.
Bu grup, ithalatın azaltılması ve yerli üretimin artırılması açısından en zorlu ürünlerin başında geliyor.
İthalatın artmasına neden olan ve ticaret açığına katkıda bulunan bu durumun değiştirilmesi stratejik önem taşıyor.
Dış ticaret açığının azaltılması için önemli ithal mallarından olan, yurt içinde üretilen ancak miktar ve kalitede yetersiz olan veya yurt içinde hiç üretilmeyen malların üretiminin artırılması gerekmektedir. Bunun ticaret açığının ve cari açığın azaltılmasına olumlu etkisi olacaktır.
Ticaret Bakanlığı, geçtiğimiz yıllarda ticaret açığının azaltılmasına yönelik önemli bir strateji olan Girdi Tedarik Stratejisi ve Eylem Planını (GİTES) hayata geçirmişti.
Girdi tedarik stratejisi ve eylem planları, ekonomik büyümenin sağlanması ve ekonomik büyümenin önemli bir kaynağı olan ihracatın sürdürülebilirliğinin sağlanması açısından büyük önem taşıyor.
Bu tedbirler ekonominin ithal mallara olan bağımlılığını azaltacak, üretilmeyen malların yerli üretimini artırarak üretim ve ihracatı artıracaktır.
Türkiye ekonomisinin büyümesinin önündeki en büyük engeli oluşturan dış ticaret açığı ve bunun sonucunda ortaya çıkan cari açık, dış yükümlülükler ve buna bağlı diğer sorunlar, çözüm için temel olarak bu durumun değiştirilmesine bağlıdır.
