Türkiye'nin ihracatı kayalık bölgede bir yıl süren depremlerin ardından toparlandı
Türkiye'nin güneyi ve Suriye'nin kuzeyini etkileyen depremlerin birinci yıl dönümü nedeniyle geçtiğimiz hafta Malatya, Adıyaman ve Kahramanmaraş'ın da aralarında bulunduğu Türkiye'nin afet bölgesi ilan edilen 11 ilinde 50 bin kişinin hayatını kaybettiği anma törenleri düzenlendi.
Ancak, ülkenin tekstil ihracatının yüzde 40'ından fazlasını oluşturan bölgede yerel üreticilerin yardımlarıyla yeniden inşa etme, onarma, barınma sağlama ve üretim kapasitesini eski haline getirme çabalarının hafızası siliniyor.
Geçtiğimiz yaz 5 yıllık bir dönem daha kazanan Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Hatay ve Gaziantep illerinden başlayarak bölge ziyaretlerine geçtiğimiz hafta sonu başladı. Yeniden inşa etme sözünü tuttuğunu söyledi. İçişleri Bakanı Ali Yerlikaya, depremde yıkılan 40 bine yakın binanın yeniden inşa edildiğini, depremden etkilenen yaklaşık 14 milyon kişiye yardım ulaştırıldığını söyledi.
Türk Hazır Giyim Sanayicileri Derneği (TGSD) Başkanı Ramazan Kaya, Sourcing Journal'a yaptığı açıklamada, geçen yıl istihdamın yüzde 40, üretimin ise yüzde 50 düştüğünü söyledi. 2022'de yüzde 75 olan kapasite kullanımı depremden sonra yüzde 10'a düştü, 2023'ün son çeyreğinden itibaren ise ancak yüzde 40'a ulaşabildi” dedi.
Giyim ve tekstil sektörünün kalelerinden biri olan bu bölge, 2022 yılı sonunda 1.366'ya ulaşan ve bugün 1.300 civarında bulunan toplam giyim üreticisi sayısı açısından fazla bir kayıp yaşamadı.
“İşletme sayısı en çok Malatya, Adıyaman ve Hatay'da azalırken, ihracatta ise en büyük kayıp Kahramanmaraş, Hatay ve Diyarbakır'da oldu” dedi.
Firma sayısındaki düşüş yüzde 5'in altında kalırken, istihdam yüzde 40 azalarak 143 binden 90 bine düştü.
Kaya, “Elimizden geleni yaparak yaraları hep birlikte iyileştirmeye devam etmeliyiz” dedi. “TGSD olarak depremin ilk gününden bu yana bölgeye yardım eli uzatıyoruz. Geçtiğimiz nisan ayında açılışını yaptığımız 310 konteynerlik yaşam merkezinde ağırladığımız vatandaşlara kalıcı konut sahibi olana kadar desteğimizi sürdüreceğiz.
Türkiye dünyanın altıncı en büyük tekstil ihracatçısı, dördüncü büyük giyim ihracatçısıdır.
Sektör verilerine göre, Türkiye'den yapılan tekstil sevkiyatı geçtiğimiz takvim yılında yüzde 7,6 düşüşle tahmini 9,6 milyar dolara geriledi.
Hazır giyim ihracatı, Ocak-Eylül arasındaki dokuz ayda, 2022 Ocak-Eylül dönemindeki 14,77 milyar dolardan yüzde 4,5 düşüşle 14,10 milyar dolara geriledi.
Türkiye İhracatçılar Birliği (TİM) ve İstanbul Hazır Giyim İhracatçıları Birliği (İHKİB) Başkanı Mustafa Gültepe, “Depremin yaralarını sarmak için tüm Türkiye kenetlendi” dedi.
“TİM olarak ihracatçı birliklerimizin de katkılarıyla 330'u Malatya'da olmak üzere 4 ilde yaklaşık 1.500 konteyner ve prefabrik evden oluşan geçici yaşam merkezleri inşa ettik. Odak noktamız günlük yaşamı, üretimi ve ihracatı yeniden canlandırmak.” Normalleşmenin anahtarı, belirleyici rol oynayan üretim ve ihracatın yeniden başlamasıdır.”
Mustafa Gültepe, “Deprem bölgesinde 9 bine yakın ihracatçı firmamız var. Depremden etkilenen illerimizde 2023 yılını bir önceki yıla göre yüzde 12,6 düşüşle kapattık” dedi. Buna rağmen 19 milyar doları aşan ihracat gerçekleştirdik, Bunu büyük bir başarı olarak görüyorum.Önemli bir üretim üssü olan Malatya'nın daha büyük bir potansiyele sahip olduğuna ve önümüzdeki yıllarda büyük başarılara imza atacağına inanıyorum.
Yeni net asgari ücret, 1 Ocak itibarıyla yürürlüğe girerek 11.402 TL'den (373,10 $) yüzde 49 artışla 17.002 TL'ye (556,35 $) yükseldi. Aylık toplam asgari ücret 13.414'ten (439,97 $) 20.002,5 (654,54 $) TL'ye (mevcut kurlarla) yükseldi. Bu artışlar cömert görünse de ülkede enflasyonun geçen yıl yüzde 70'e kadar arttığını kaydetti.
Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın hafta sonu açıklamasına rağmen: “Milletimiz, yüzyılın bu felaketini yüzyılın dayanışmasına dönüştürerek, bu acı ve tarihi sınavı başarıyla geçti. “O zor günlerin artık geride kaldığından emin olduk” ve memnuniyetsizlik de artıyor.
Hayatta kalanlar ve bölgedeki işçiler, konut için beklemenin çok uzun sürdüğünü söyledi.
Kaya, finans kurumlarının desteğine ve kamu düzenlemelerine ihtiyaç duyulduğunu vurgulayarak, 2024'ün ikinci yarısında bir “iyileşme aşaması” beklendiğini söyledi.
“Tüm bölgelerimizde olduğu gibi deprem bölgesinde de üreticilerimizin toparlanması için çeşitli desteklere ihtiyaç var. Öncelikle finansman ve kredi teminindeki zorluklar, işleri tersine çevirmeyi zorlaştırıyor. İhracat elde etmek için yeterli ve uygun koşullar” krediler bu sektörün en önemli ihtiyaçlarından biridir.Ayrıca ihtiyaç sahibi firmalar mevcut kredi borçlarının yeniden yapılandırılmasını beklemektedir.Kısacası bölgemizin ayakta kalabilmesi için finansal kuruluşların desteğine ve iyileştirici kamu sistemlerine ihtiyaç vardır. Bu düzenlemelerin depremin ilk dönemlerinden beri süregelen nitelikli istihdam sorununun çözümüne büyük katkı sağlayacağını söyledi.
Üreticiler genellikle ihtiyatlı davranırken, küresel markaların siparişleri iptal etmeyerek “destekleyici” olduklarını belirtirken, Temiz Giysiler Kampanyası'nın Türkiye kolu tarafından Ocak ayında yayınlanan bir raporda, hem üreticilerin hem de markaların işçi haklarını hızla göz ardı ettiği belirtildi. … Üreticilerin teslim tarihlerine uyması gerekiyor.
Bölgedeki ölüm ve enfeksiyon trajedisi ülkeyi rahatsız etmeye devam ederken, küresel markaların bu duruma yardımcı olmak için oynayabilecekleri role ilişkin tartışmaların önümüzdeki birkaç ay boyunca devam etmesi bekleniyor.
